Entries by ndb14

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ဒူတာတေးကို ICC ကနဦးရုံးတော်တင်ပြီ

၎င်းအာဏာရှိစဥ် မူးယစ်ဆေးဝါးနှိမ်နှင်းမှုခေါင်းစဥ်ဖြင့် လူပေါင်းများစွာကို သတ်ဖြတ်ခဲ့မှုကြောင့် မကြာမီရက်ပိုင်းက ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိတ်ခ်မြို့သို့ ပို့ခံခဲ့ရသော ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတဟောင်း ရိုဒရစ်ဂို ဒူတာတေးကို ၎င်း၏ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ စစ်မေးရန် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုခုံရုံး ICC က ကနဦး တရားခွင် ကြားနာပွဲ ယ​နေ့မနက်က ကျင်းပခဲ့သည်။ ကြားနာပွဲတွင် အသက် ၇၉ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သူ ဒူတာတေး၏ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များဖြစ်သည့် နာမည်၊ မွေးသက္ကရာဇ်နှင့် မွေးဖွားရာဇာတိတို့ကို ICC တရားသူကြီးတစ်ဦးက မေးမြန်းခဲ့သည်။ ထိုမေးမြန်းချက်များကို ရုပ်မြင်ဖန်သားပြင်မှ တစ်ဆင့် ဒူတာတေးက ဖြေကြားခဲ့သည်။ တရားခွင်တွင် ဒူတာတေး၏ ရှေ့နေဖြစ်သူက ၎င်း၏ အမှုသည်သည် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရစဥ် မည်သည့်ဥပဒေကြောင်းနှင့်မှ ဖြေရှင်းခွင့်မရခဲ့ကြောင်း၊ ဖမ်းဆီးခံရသည်ဟု မဆိုနိုင်ပဲ ပြန်ပေးဆွဲခံခဲ့ရသည်သာဖြစ်ကြောင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးအရလက်စားချေလိုမှုဖြင့် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကြောင်းနှင့် […]

March 15, 2025 by

စဉ့်ကူးလက်ပန်လှရွာကိုစစ်တပ်ဗုံးကြဲ၊ အနည်းဆုံးအရပ်သား ၉ ဦးသေဆုံး

မတ်လ ၁၄ ရက်ညပိုင်းသတင်းများအရ သေဆုံးသူ ၂၇ ဦးအထိတိုးလာကြောင်း ကယ်ဆယ်ရေးသမားများထံမှသိရသည်။ စဉ့်ကူးလက်ပန်လှရွာကိုစစ်တပ်ဗုံးကြဲ၊ အနည်းဆုံးအရပ်သား ၉ ဦးသေဆုံး ——- စစ်တပ်လေယာဉ်သည် ရွာပေါ်လှည့်ပတ်ပျံသန်းပြီး လူစည်ကားသည့် စျေးကိုရွေးကာဗုံးကြဲခဲ့သည်။ ထိုတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပုခက်အတွင်းမှ ကလေးငယ်အပါအဝင် အရပ်သားသေကြေဒဏ်ရာရခဲ့သည်။ ——- NUG အစိုးရ ထိန်းချုပ်ထားသည့် မန္တလေးတိုင်း၊ စဉ့်ကူးမြို့နယ်၊ လက်ပံလှကျေးရွာကို ယနေ့ မြန်မာစံတော်ချိန် မွန်းလွဲ ၃ နာရီခွဲအချိန်က စစ်ကောင်စီကလေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ကလေးငယ် ၂ ဦးအပါအဝင် ၉ ဦး ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဒေသခံတို့ထံမှသိရသည်။ စစ်ကောင်စီ၏ တိုက်ခိုက်ရေးလေယာဉ်သည် လက်ပံလှကျေးရွာအပေါ် လှည့်ပတ်ပျံသန်းပြီး လူစည်ကားသည့် ကျေးရွာစျေးထဲသို့ ဗုံးကြဲချခဲ့ကြောင်း ဒေသခံတို့ကဆိုသည်။ ယင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပုခက်အတွင်းမှ ကလေးငယ်တစ်ဦး၊ အသက် ၅ နှစ်ခန့်အရွယ် […]

March 15, 2025 by
,

အိတ်ဖွင့်ပေးစာ – ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအနေဖြင့် လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်မည့် အနာဂတ်အား တည်ဆောက်နေသည့် မြန်မာပြည်သူလူထု၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု များကို ပံ့ပိုးရန်အတွက် ခိုင်မာသောလုပ်ဆောင်ချက် ချမှတ်လုပ်ဆောင်ရမည်

သို့ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် လေ့လာသူနိုင်ငံများ မိတ္တူ –ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးမြန်မာနိုင်ငံ၏ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ် ရက်စွဲ။              ။၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၂၀ ရက် အိတ်ဖွင့်ပေးစာ။             ။ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအနေဖြင့် လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်မည့် အနာဂတ်အား တည်ဆောက်နေသည့် မြန်မာပြည်သူလူထု၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု များကို ပံ့ပိုးရန်အတွက် ခိုင်မာသောလုပ်ဆောင်ချက် ချမှတ်လုပ်ဆောင်ရမည်။ လေးစားရပါသော ဂုဏ်သရေရှိလူကြီးမင်းများရှင့်/ခင်ဗျား ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ(UN Human Rights Council – UNHRC) အနေဖြင့် ၎င်း၏ ၅၈ ကြိမ်မြောက် ပုံမှန်အစည်းအဝေးတွင် မြန်မာပြည်သူလူထု၏ လူ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်ပေးသော၊  ၎င်းတို့၏ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီတည်ဆောက်ရေး ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ထောက်ခံအားပေးသော၊ နိုင်ငံတစ်ဝန်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုနှင့် အခြားရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို စစ်အုပ်စုအား ဆက်လက်ကျူးလွန် နိုင်စေသည်များကို ဟန့်တားပေးသော၊ ဖြစ်နိုင်သော […]

February 21, 2025 by

စစ်ခေါင်းဆောင်အပါအဝင် တပ်အရာရှိ ၂၃ ဦးကို အာဂျင်တီးနားတရားရုံး ဖမ်းဝရမ်းထုတ်

စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်၊ဒုစစ်ခေါင်းဆောင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစိုးဝင်းအပါအဝင် စစ်တပ်အရာရှိ ၂၃ ဦးကို အာဂျင်တီးနားတရားရုံးက ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်လိုက်ပြီလို့ မြန်မာရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့ ယူကေ (BROUK)က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေအ‌ပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကို စီစဉ်ညွှန်ကြားတာနဲ့ ကျူးလွန်ရာမှာပါဝင်ခဲ့သူတွေကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဖမ်းဝရမ်းထုတ်လိုက်တာဟာ တရားမျှတမှုသမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုပဲလို့ BROUK ထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြပါတယ်။ ဒီအမှုကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ တရားရေး ကိုယ်စားမှုပြု နဲ့ မြန်မာရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့ ယူကေ(BROUK )က ဖွင့်ခဲ့တာပါ။  နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး ICC ကလည်း စစ်ခေါင်းဆောင်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်း ဝရမ်းထုတ်ရေးစိစစ်နေဆဲကာလမှာ အခုလို အာဂျင်တီးနားတရားရုံးက ဖမ်းဝရမ်းထုတ်လာတာပါ။  ဒါဟာ ICC ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ပေးရေးတောင်းဆိုမှုအတွက် အားဖြည့်လိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ BROUK က ဆိုပါတယ်။ […]

February 14, 2025 by

အမေရိကန်အကူအညီ ရပ်တန့်မှု လူ့အခွင့်အရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေကြောင်း AI ပြော

အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ နိုင်ငံခြားအကူအညီတွေကို ရုတ်တရက်ဆိုင်းငံ့လိုက်တာဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ဒုက္ခသည်တွေအပါအဝင် ပဋိပက္ခဒေသတွေက အရပ်သားတွေနဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေကနေ ထွက်ပြေးလာတဲ့သူတွေအားလုံးရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခိုက်စေကြောင်း Amnesty International အဖွဲ့က ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်က ထုတ်ပြန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ “အမေရိကန်နိုင်ငံကနေ နိုင်ငံခြားအကူအညီပေးနေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ဖို့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်အစိုးရရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ မြန်ဆန်ပြီး ကျယ်ပြန့်တဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင် မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် အမှောင်မိုက်ဆုံးအချိန်မှာ ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်စေပါတယ်”လို့ AI အဖွဲ့ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုတေသီ ဂျိုးဖရီးမန်းက ပြောပါတယ်။ အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို အမြန်ဆုံး ဖျက်သိမ်းတာ၊ ပြင်ဆင်တာ၊ ဒါမှမဟုတ် အရေးပေါ် အသက်ကယ်ဆယ်ရေး အကူအညီတွေကို ခြွင်းချက်အဖြစ် ချက်ချင်းခွင့်ပြုပြီး၊ မြေပြင်မှာ အမြန်ဆုံး […]

February 13, 2025 by

မြန်မာတစ်ဦးကို ထိုင်းစစ်တပ် နှိပ်စက်သတ်ဖြတ်မှု ထိုင်းရှေ့နေများကောင်စီ စစ်ဆေးမည်

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလက ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်အနီးမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား ကိုအောင်ကိုကိုကို ထိုင်းစစ်သားတွေက အသက်သေဆုံးစေတဲ့အထိ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့တဲ့အမှုကို စုံစမ်းဖော်ထုတ်ဖို့ ထိုင်းရှေ့နေများကောင်စီက လက်ခံလိုက်တယ်လို့ အရှေ့တောင်အာရှအခြေစိုက် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ Fortify Rights က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့မှာပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ Fortify Rights က တရားဝင်တိုင်ကြားစာ တင်သွင်းပြီး အရေးယူပေးဖို့ ထိုင်းရှေ့နေများကောင်စီကို တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။  ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ ဒီအမှုကို ဘက်မလိုက်ဘဲ တရားမျှတမှုအတွက် သေချာစုံစမ်းဖော်ထုတ်ပေးဖို့လည်း Fortify Rights က တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ အချက်အလက်တွေကို စစ်ဆေးဖို့နဲ့ သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေဆီက အထောက်အထားတွေ စုဆောင်းဖို့ အဖွဲ့တစ်ခုဖွဲ့ပြီး အရပ်ဘက် ဒါမှမဟုတ် ရာဇ၀တ်မှုနဲ့ဖြစ်ဖြစ် အရေးယူနိုင်မဲ့နည်းလမ်းကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်သွားမယ် လို့ ထိုင်းရှေ့နေများကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက […]

February 13, 2025 by
,

အတိတ်မှ ဆိုးရွားသည့် အကြီးအကျယ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ထပ်မံမဖြစ်ပွားစေရေးအ တွက် အာမခံခြင်း (Guarantees of non-recurrence)

အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလတရားမျှတမှု (TJ) ၏ လုပ်ငန်းစဥ် တခုမှာ အတိတ်မှ ဆိုးရွားသည့် အကြီးအကျယ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ထပ်မံမဖြစ်ပွားစေရေးအတွက် အာမခံခြင်း (Guarantees of non-recurrence) ဖြစ်သည်။ အတိတ်မှ ဆိုးရွားကြမ်းကြုတ် ရက်စက်မှုများ ထပ်မံမဖြစ်ပွားစေရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အပါအဝင် မတရား ဖိနှိပ်သည့် ဥပဒေများ၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရန် တာဝန်ရှိသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့၊ အကျဥ်းဦးစီးဌာနကဲ့သို့ ဌာနဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း၊ နိင်ငံတော် ကာကွယ်ရေးအတွက် တာဝန်ရှိသည့် စစ်တပ်ကဲ့သို့ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်းများကို ဆောင်ကြသည့် “အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေး” (Institutional Reform) လုပ်ငန်းများဖြင့် ဆောင်ရွက်ကြသည်။ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း သည် TJ လုပ်ငန်းစဥ် ၄ ခုအနက်မှ အနာဂတ်အတွက် ရည်ရွယ်၍ […]

February 10, 2025 by
,

ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း မအောင်မြင်သည့် အာဏာသိမ်းချိန်မှစ၍ ၄ နှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေ

လူ့အခွင့်အရေးမှတ်တမ်းကွန်ရက် (မြန်မာနိုင်ငံ) (ND-Burma) မှ ပြုစုသည့် အစီရင်ခံစာအကျဥ်းချုပ် အခြေအနေအကျဥ်းချုပ်သုံးသပ်ချက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ရက် စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းရန်ကြိုးပမ်းချိန်မှစပြီး မြန်မာပြည်သူများသည် အ ခက်အခဲစိန်ခေါ်မှုများစွာနှင့် တရားမျှတမှုကင်းမဲ့မှုကို ကြုံတွေ့ရသော်လည်း စုပေါင်းချမှတ်ထားသည့် ယုံကြည် ချက် သံဌိဓာန်များ ဆက်လက်ရှိနေကြပြီး အနာဂတ် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတော်သစ် တည်ဆောက် ရေးအ တွက်လည်း ကြိုးပမ်းလျှက်ရှိကြသည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် လွန်ခဲ့သည့် ၄ နှစ်ကာလ ၂၀၁၅ ခုနှစ် အာဏာရချိန်မှစပြီး ဒုတိယ အကြိမ် သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရခဲ့သည့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို လျစ်လျူရှု သည့် စစ်တပ်အား မဆိုင်းမတွ လက်နက်မဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာ တုန့်ပြန်ခဲ့သည့် ပြည်သူလူထုအား စစ်တပ် အနေဖြင့် ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။ ပါလီမန်အသစ်ကို ခေါ်ကာနီး […]

February 4, 2025 by

ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း။ မအောင်မြင်သည့် အာဏာသိမ်းချိန်မှစ၍ ၄ နှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေဆိုသည့် အစီရင်ခံစာ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်

ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်း။ မအောင်မြင်သည့် အာဏာသိမ်းချိန်မှစ၍ ၄ နှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေဆိုသည့် အစီရင်ခံစာ အကျဥ်းချုပ်ကို လူ့အခွင့်အရေးမှတ်တမ်းကွန်ရက် (မြန်မာနိုင်ငံ) (ND-Burma) မှ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိလိုက်သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ၊ ၄ ရက်။ လွန်ခဲ့သည့် ၄ နှစ်က လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (NLD) သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်ကို မျက်ကွယ်ပြုခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ တွင် စစ်ရာဇဝတ်သား မင်းအောင်လှိုင်ဦးဆောင်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် တိုင်းပြည်အာဏာကို မတရားရယူ၍ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် တိုင်းပြည်အား တရားဝင် အုပ်ချုပ်ပိုင် ခွင့်ရှိသူများအဖြစ် ၎င်းတို့ဘာသာ ကြေငြာခဲ့သည့် စစ်တပ်အား ဝေဘန်ပြောကြားသူများကို မဆိုင်းမတွ ဖမ်းဆီး […]

February 4, 2025 by

အာဏာသိမ်း လေးနှစ်အတွင်း အရပ်သား ခုနစ်ရာကျော် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း PKPF ပြော

ကယားပြည်နယ်အတွင်းမှာ အာဏာသိမ်းထားတဲ့ လေးနှစ်အတွင်း အရပ်သား ခုနစ်ရာကျော် (၇၀၉ ဦး) သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ တိုးတက်သော ကရင်နီ ပြည်သူ့အင်အားစု (PKPF) က ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် ဒီကနေ့မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ပြည်နယ်တစ်ခုလုံးမှာ တိုက်ပွဲပေါင်း ၁၂၀၀ ကျော် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီလက်ချက်နဲ့ အရပ်သား ၅၃၆ ဦးနဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၁၇၃ ဦး စုစုပေါင်း ခုနစ်ရာကျော် (၇၀၉ ဦး) သေဆုံးခဲ့ရတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်အတွင်းက စစ်ဘေးဒုက္ခသည် မဟယ်လင်ကတော့ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ ကယားဒေသခံ တွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်တာတွေ ပိုတိုးလုပ်လာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ “ဘန်ကောက် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းဆိုရင် ဘယ်နှကြိမ်မှန်းမသိအောင်ကို ကြဲတာပေါ့။ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေဟာ စစ်ရေးပစ်မှတ်မဟုတ်ပေမဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ စစ်ကောင်စီက […]

February 2, 2025 by