Entries by ndb14

, ,

သတ်ဖြတ်ခြင်း အဓိပ္ပါယ်ကို သတ်မှတ်ခြင်း။

(က) နိုင်ငံတကာဥပဒေအရဆိုလျှင် သတ်ဖြတ်ခြင်း၏ အင်္ဂါရပ်များကား အဘယ်နည်း။ သတ်ဖြတ်ခြင်းကို လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖေါက်မှုတရပ်အဖြစ် မှတ်တမ်းပြုရန်အလို့ငှာ အောက်ပါ အင်္ဂါ ရပ် (၃)ရပ် ထင်ရှား ကြောင်းဖေါ်ပြရပါမည်။ ၁။ လူ့အသက်ကို သေစေခြင်း။ ၂။ တရားဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်ခြင်း။ ၃။ အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်ချက်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေ- လူတဦး၏ အသက်ရှင်နေထိုင်ခွင့် အသက်ရှင်နေထိုင်ခွင့်ကို အတင်းအကြပ် ရုပ်သိမ်းခြင်းကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေများက ပိတ်ပင် တားမြစ်ထားပါသည်။ သတ်ဖြတ်ခြင်းသည် အသက်ရှင်နေထိုင်ခွင့်ကို ရုပ်သိမ်းခြင်းအဖြစ် အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ ဥပဒေကို ချိုးဖေါက်ရာ ရောက်သည်။ (ခ) တရားဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်ခြင်းဆိုသည်ကို မည်သည့်အချက်များက အထမြောက်စေသနည်း။ “တရားဥပဒေမဲ့”သတ်ဖြတ်ခြင်းတွင် ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် တရားရုံးမှာ စီရင်ခြင်းမရှိသော၊ အကျဉ်းရုံးစီရင်သော သတ်ဖြတ်ခြင်း […]

March 29, 2023 by

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဒုက္ခသည်စခန်းက ရိုဟင်ဂျာတွေ အသက်အန္တရာယ်ခြိမ်းခြောက်ခံနေရ

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ကော့ဘဇားက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေက စခန်းအတွင်းနေထိုင်သူတွေကို ဥပဒေမဲ့ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်နေလို့ ဒုက္ခသည်တွေဟာ အသက်အိုးအိမ်လုံခြုံရေးကို နေ့စဉ်စိုးရိမ်နေရပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက လုံခြုံရေးကို ဖိဖိစီးစီးဆောင်ရွက်ပြီး ကျူးလွန်သူတွေကို ထိထိရောက်ရောက် အရေးယူပေးဖို့နဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကလည်း ဒုက္ခသည်တွေ အသက်အန္တရာယ်လုံခြုံရေးအတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို ဖိအားပေးတောင်းဆိုဖို့ ရိုဟင်ဂျာတွေက လိုလားနေပါတယ်။ အခု ၂၀၂၃ ခုနှစ် ပထမ သုံးလအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ကော့ဘဇားက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ အသတ်ခံရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် ၁၄ ဦးအထိ ရှိလာတယ်လို့ စခန်းအတွင်းနေထိုင်နေသူတွေက ပြောပါတယ်။ “ကျွန်တော်တို့ ညဆိုမအိပ်ရဘူး။ အချိန်မတော် သေနတ်ပစ်သံတွေ၊ တဲအိမ်တွေကို မီးရှို့ပစ်မလား၊ ပြီးတော့လာပြီးတော့ သတ်မလား၊ သေနတ်ပစ်မလား အဲ့လိုမျိုးစိုးရိမ်စိတ်နဲ့ နေရတာပါ” အသတ်ခံရသူအားလုံးဟာ အမျိုးသားတွေဖြစ်ပြီး ဇန်နဝါရီလက နှစ်ဦး၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ နှစ်ဦးနဲ့ […]

March 28, 2023 by
,

စစ်ကောင်စီတပ် ဗုံးဒဏ်ကြောင့် ရွှေကျင်နဲ့ ကျောက်ကြီးမှာ ဒေသခံ သုံးထောင်ကျော် ထွက်ပြေးနေရ

ပဲခူးတိုင်း၊ ညောင်လေးပင်ခရိုင်၊ ရွှေကျင်နဲ့ ကျောက်ကြီးမြို့နယ်တွေမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့ကစပြီး စစ်ကောင်စီ လေတပ်က တိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေတဲ့ အတွက် ဒေသခံ ၃၁၅၉ ဦး ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) က မတ်လ ၂၂ ရက် မနေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ KNU ထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေဖြစ်တဲ့ ရွှေကျင်နဲ့ ကျောက်ကြီးမြို့ထဲက ကျေးရွာတွေဆီကို မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းမှာ တိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ ၉ ကြိမ်ခန့် ဗုံး ၂၈ လုံးထက်မနည်း ကြဲချခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကျောက်ကြီးမြို့နယ်ထဲမှာရှိတဲ့ တကော်ဒဲကျေးရွာက နေအိမ် ၅ လုံး၊ မူလတန်းကျောင်း ၁ ကျောင်း မီးလောင်ပြာကျခဲ့ပြီး […]

March 23, 2023 by
,

တရားမျှတမှုအတွက် တာဝန်ခံမှု- မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်၏ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုများကို နိုင်ငံတကာ၏ ပြန်လည်အာရုံစိုက်မှု အရေးတကြီးလိုအပ်ချက် အစီရင်ခံစာ

ဤအစီရင်ခံစာတွင် အေအေပီပီသည် မအောင်မြင်သော စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားချိန်မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ် ၏ လူသား မျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇ၀တ်မှုများဆိုင်ရာ အထောက်အထားများကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်းဖြစ်ရပ်များကို အဓိကထား အသေးစိတ်ဖော်ပြထားသည်။ ဤအစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ခြင်းအပေါ် အေအေပီပီ၏ အတွင်းရေးမှူး ဦးတိတ်နိုင်မှ “အဖွဲ့အစည်း ထူထောင်ခဲ့တဲ့ ၂၃ နှစ်တာ ကာလအတွင်း အေအေပီပီဟာ လူ့အခွင့်အရေး ကျူးလွန်မှုအမှုပေါင်းများစွာကို သက်သေ အထောက်အထားခိုင်လုံစွာနဲ့ ကောက်ယူမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပါတယ်။ သို့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာ စစ်တပ်က လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ်မှုများဟာ အကြမ်းတမ်းဆုံးနဲ့ အရက်စက်ဆုံး စံချိန်တင် ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း ဒီ အစီရင်ခံစာက သက်သေပြုနေတာကို တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာ တရားစီရင်ရေး ယန္တရားများက မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ ကျူးလွန် ခဲ့တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုများအတွက် ထိရောက်တဲ့အရေးယူမှုတွေကို […]

March 23, 2023 by
, ,

မုဒိမ်းပြုကျင့်မှုနှင့် အခြား လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခြင်းများ

(က) နိုင်ငံတကာ ဥပဒေအရဆိုလျှင် မုဒိမ်းပြုကျင့်မှု၏ အင်္ဂါရပ်များကား အဘယ်နည်း။ မုဒိမ်းပြုကျင့်မှုကို လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု တခုအနေနှင့် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ရန်အတွက် အောက်ဖော် ပြပါအင်္ဂါရပ် (၃) ရပ် ထင်ရှားကြောင်း ဖော်ပြရပါမည်။ ၁။ လိင်မှုသဘော သဘာ၀အရ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးကျော်ခံရခြင်း။ ၂။ နိုင်ထက်စီးနင်း ပြုခြင်း သို့မဟုတ် သဘောတူညီချက် ဆန္ဒမပါရှိခြင်း။ ၃။ အစိုးရ၏ လုပ်ဆောင်ချက်။ မုဒိမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာဥပဒေများ မုဒိမ်းမှုကို လိင်မှုဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု ပုံစံတမျိုးအဖြစ် တားမြစ်ကန့်သတ်ထားပါသည်။ သို့အတွက် လိင်မှုဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို တားမြစ်ကန့်သတ်ထားသည့် ဥပဒေကြောင်းက္စိများသည် မုဒိမ်းမှုကိုပါ တားမြစ်ထားပါသည်။ သို့သော်လည်း အချို့သော ဥပဒေများသည် မုဒိမ်းမှုကို တိတိကျကျ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့် ဆိုထားပါသည်။ ၎င်းတို့မှာ – […]

March 23, 2023 by
,

လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု မှတ်တမ်းများ (မတ်လ ၁၅ မှ ၂၁) ရက်နေ့ထိ ၂၀၂၃

မတ်လ ၁၅ရက်မှ ၂၁ ရက်အတွင်း စစ်အာဏာရှင်တပ်မှ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊မကွေးတိုင်း နှင့် တနင်္သာရီတိုင်းတို့မှ ‌ဒေသခံ ပြည်သူ ၁၃၀ ခန့်ကို လူသားဒိုင်းအဖြစ် အသုံးချရန် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်တပ်သားများက တပတ် အတွင်း မန္တလေးတိုင်းနှင့် မကွေးတိုင်းတို့မှ ဒေသခံ ပြည်သူ ၁၁ဦးကို မီးရှို့ သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ မြေမြှုပ်မိုင်း အန္တာရာယ် ကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူ ၄ဦးနှင့် သေဆုံးသူ ၃ဦး ရှိခဲ့သည်။ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတွင် စစ်အာဏာရှင်တပ်၏ လက်အောက်ခံ များဖြစ်သော ပျုစောထီးအဖွဲ့က ပစ်သတ်သောကြောင့် ပြည်သူ ၂ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ စစ်အာဏာရှင်တပ်အနေဖြင့် စစ်ကြောင်းထိုးခြင်းများ ပြုလုပ်လျက်ရှိပြီး ဒေသခံ ပြည်သူများကို ဖမ်းဆီးညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ လူသားဒိုင်းအဖြစ် ဖမ်းဆီး အသုံးပြုခြင်းများ ဆက်လက် ကျုးလွန်နေဆဲဖြစ်သည်။ စစ်အာဏာရှင်တပ်အနေဖြင့် […]

March 22, 2023 by
,

နန်းနိမ့်ရွာကိစ္စ စစ်ရာဇဝတ်မှုဖြစ်ကြောင်း ကရင်နီအရပ်ဘက် ၁၃ ဖွဲ့ ထုတ်ပြန်

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ပင်လောင်းမြို့နယ် နန်းနိမ့်ရွာမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့က ဘုန်းကြီးသုံးပါး အပါအဝင် အရပ်သား ၂၂ ဦးကို စစ်ကောင်စီတပ်က သတ်ဖြတ်ခဲ့တာဟာ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုဖြစ်တယ်လို့ ကရင်နီ အရပ်ဘက်အဖွဲ့ ၁၃ ဖွဲ့က မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားဒေသအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ လူအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ သတိပြုမိစေဖို့ အခုလိုထုတ်ပြန်ရတာလို့ ကရင်နီ အရပ်ဘက်ပူးပေါင်းအဖွဲ့ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက RFA ကို ပြောပါတယ်။ “နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေက ကျနော်တို့ ဒေသအတွင်းမှာ ဖြစ်နေတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံနေရမှုတွေ အပေါ်မှာ အလေးမထားတာတွေ တွေ့နေရတာရှိတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေမှာဆိုရင်လည်း ကျနော်တို့ဘက်က လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စတွေကို ထုတ်ပြန်တာမှာ တချို့က […]

March 21, 2023 by
,

မြန်မာစစ်ကောင်စီကို စုပေါင်းအရေးယူကြဖို့ ကုလအထူးသံတိုက်တွန်း

လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ကျူးလွန်နေတဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းက စုပေါင်းပြီး အရေးယူပိတ်ဆို့ကြဖို့ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးကိုယ်စားလှယ် တွမ် အင်ဒရူး (Tom Andrews) က တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာမြို့မှာ မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့က ပြုလုပ်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအစည်းအဝေးမှာ အခုလို တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ စစ်ကောင်စီကို အထိနာအောင် ဘယ်လိုထိုးနှက်နိုင်မလဲ ဆိုတဲ့အပေါ် ဆန်းစစ်သင့်တယ်လို့ တွမ် အင်ဒရူးက ပြောပါတယ်။ ဒီလိုဆန်းစစ်ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီကို လက်နက်တင်ပို့မှုပိတ်ပင်ဖို့၊ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ဖို့အတွက် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်းပြီး အကောင်အထည်ဖော်သင့်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ မြန်မာ့အရေးကို အားလုံးပူးပေါင်းပြီး ဝိုင်းဝန်းထောက်ခံကြမယ်ဆိုရင် အကြီးအကျယ် ပြောင်းလဲသွားနိုင်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတချို့အကြားမှာ အဲဒီလို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြတဲ့ အစဉ်အလာအပေါ် အခြေခံပြီး စဉ်းစားကြဖို့လည်း ပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့အကြမ်းဖက်မှုဟာ အတိုက်အခံတွေဘက်က မဖြစ်မနေ […]

March 20, 2023 by
,

စစ်ကောင်စီကို နည်းပညာပံ့ပိုးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို တားမြစ်ဖို့ ကုလအထူးသံတိုက်တွန်း

စစ်ကောင်စီကို အစိုးရနဲ့ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီတွေက ထောက်လှမ်းရေးနည်းပညာ ရောင်းချတာ၊ ဝန်ဆောင်မှုပေးတာ၊ လွှဲပြောင်းတာနဲ့ တင်ပို့တာတွေကို ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီက တားမြစ်ရမယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ် တွမ် အင်ဒရူး (Tom Andrews) က ပြောလိုက်ပါတယ်။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာမှာ ကျင်းပတဲ့ ၅၂ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးမှာ မနေ့က တင်ပြလိုက်တာပါ။ စစ်အာဏာသိမ်းချိန်ကစလို့ စစ်ကောင်စီဟာ မြို့နယ် ၃၃ဝ မှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ထားပြီး ဒီအထဲက မြို့နယ် ၅၀ ကျော်မှာ တစ်နှစ်ကျော်ကြာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စစ်တပ်က ကျူးလွန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုကို ဖုံးကွယ်ဖို့ အင်တာနက်ကို ဖြတ်တောက်တာလို့ ပြောပါတယ်။ ကျေးရွာတွေကို စစ်ကောင်စီက […]

March 20, 2023 by
,

လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု မှတ်တမ်းများ (မတ်လ ၈ မှ ၁၄) ရက်နေ့ထိ ၂၀၂၃

မတ် ၈ ရက်မှ ၁၄ရက်အတွင်း စစ်အာဏာရှင်တပ်မှ ရှမ်းတောင် ပင်လောင်းမှ ဒေသခံ ပြည်သူ ၃၀ကျော် အပါအဝင် အခြားဒေသမှ ပြည်သူ ၄၀ ကျော် ကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ ၂ဦးကို ခေါင်းဖြတ်သတ်ခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင် တပ်အနေဖြင့် အရပ်သားပြည်သူများအပေါ်တွင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု များ၊ စစ်ရာဇဝတ်မှု ကျုးလွန်ခြင်းများ ဆက်လုပ်ကျုးလွန်နေဆဲဖြစ်သည်။ စစ်အာဏာရှင်တပ် အနေဖြင့် အရပ်သား ပြည်သူ ၁၉ဦးကျော်ကို လူသားဒိုင်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ တပတ်အတွင်း မကွေးတိုင်းနှင့် ကချင်ပြည်နယ်တို့တွင် လေကြောင်း တိုက်ခိုက် ဗုံးကြဲမှုများ ၄ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ညောင်ရွှေ အကျဉ်းထောင်တွင်း ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၁ဦး သေဆုံးကာ ၄ဦး ဒဏ်ရာရှိခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်တပ်၏ လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်မှုကြောင့် […]

March 15, 2023 by