Entries by ndb14

,

လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု မှတ်တမ်းများ (၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ဒီဇင်ဘာလ (၁၅)ရက်မှ (၂၁) ရက်နေ့ထိ)

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၁၅)ရက်မှ (၂၁)ရက် အတွင်း လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု ကြုံတွေ့ရသည့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ ဒီဇင်ဘာ (၁၅)ရက်မှ (၂၁)ရက်နေ့အတွင်း စစ်အာဏာရှင်တပ်သားများက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်း ဒေသကြီး ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ် လေကြောင်းအသုံးပြု ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူတွင် စစ်အာဏာရှင်တပ်က ရေကြောင်းသွားလာခွင့်ကို ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့တွင် နောက်ထပ် ၂လ ထပ်မံပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ Facebook တွင် Comment ရေးသား ခဲ့သည် မွန်ပြည်နယ် သထုံမှ လူမှုကူညီရေးအသင်းဥက္ကဋ္ဌ အမျိုးသမီး တဦးကို စစ်အာဏာရှင်တပ်သားများက ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်တပ်သားများ၏ လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်တို့ဖြင့် ပစ်ခတ်မှုကြောင့် တပတ်အတွင်း ပြည်သူ (၂၀)ဦးကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး (၃၀)ကျော် […]

December 22, 2023 by

မတ္တရာမှာ ရွာလေးရွာ မီးရှို့ခံရပြီး ဒေသခံတစ်ထောင်ကျော် တိမ်းရှောင်

မန္တလေးတိုင်း မတ္တရာမြို့နယ်အနောက်ခြမ်း ဧရာ၀တီမြစ်ဘေးက ရွာတွေကို ဒီဇင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်က ကုန်းကြောင်းနဲ့ ရေကြောင်းကနေ ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး ရွာလေးရွာက နေအိမ် သုံးဆယ်ခန့်ကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒင်္ဂါးကျွန်းရွာက နေအိမ် ၁၉ လုံးအပါအဝင် ဆူးလေကုန်း၊ ရွှေဘောင်နဲ့ ရွှေဘိုးကြီးရွာတွေက စုစုပေါင်း နေအိမ် သုံးဆယ်နီးပါးကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက် ဒီနေ့မှာလည်း စစ်ကောင်စီတပ်က စစ်ကြောင်းထိုးနေလို့ မီးရှို့ခံရတဲ့ရွာတွေအပါအဝင် ဘိုကုန်း၊ ကြိမ်တော၊ ဘုရားမကုန်း၊ သဖန်းဒေါင့်၊ ငယ်တိုးနဲ့ သနပ်ကုန်း စတဲ့ရွာတွေက အရပ်သား တစ်ထောင်ကျော် ထပ်မံထွက်ပြေးနေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ မနေ့ကတော့ မြစ်အတွင်း ရေယာဉ်တွေနဲ့လာတဲ့ စစ်ကြောင်းက ကမ်းပေါ်တက်ပြီး နေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီး […]

December 21, 2023 by

ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ အဓမ္မစစ်သားစုဆောင်းမှု ဥပဒေနဲ့မညီကြောင်း HRW ဝေဖန်

ရှမ်းပြည်နယ်တိုက်ပွဲတွေကနေ ထွက်ပြေးလာရတဲ့ အရပ်သားတွေကို မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) က အဓမ္မ စစ်သားစုဆောင်းနေတာဟာ ဥပဒေနဲ့မညီတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ HRW က ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ရက် ဒီနေ့ အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ပြီး ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။ အရပ်သားတွေကို အဓမ္မစစ်သားစုဆောင်းပြီး အန္တရာယ်ဖြစ်စေတဲ့ (MNDAA) ရဲ့ လုပ်ရပ်ဟာ စစ်ဥပဒေကို ချိုးဖောက်နေတာကြောင့် ချက်ချင်းရပ်တန့်ပြီး တတ်နိုင်သလောက် အကာအကွယ်ပေးသင့်တယ်လို့ HRW ရဲ့ အာရှဒေသဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူး Elaine Pearson က ပြောပါတယ်။ အရပ်သားပြည်သူတွေဟာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေရဲ့ အဓမ္မ စစ်သားစုဆောင်းခံရ လိမ့်မယ်ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်စိတ်ကင်းဝေးပြီး တိုက်ပွဲတွေကနေ ဘေးကင်းလုံခြုံရာကို ရှာဖွေခွင့် ရသင့်တယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။ […]

December 21, 2023 by

စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ စစ်ကောင်စီကို စစ်ဆေးသင့်ကြောင်း AI တိုက်တွန်း

မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်တာတွေကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသင့်တယ်လို့ နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့(AI) က ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ရက်နေ့က တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းနဲ့ အနောက်ပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီက ဆင့်ကဲပေါက်ကွဲစေတဲ့ Cluster ဗုံးတွေကို လေကြောင်းကကြဲပြီး တရားလက်မဲ့ သတ်ဖြတ်တာ၊ အရပ်သားတွေကိုလည်း ဖမ်းဆီးတာတွေရှိနေတယ်လို့ AI က စွပ်စွဲပြီး ဒါတွေကို စစ်ဆေးဖို့တိုက်တွန်းတာပါ။ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း နမ့်ခမ်းမြို့နယ်မှာ လေကြောင်းကနေ ဒီဇင်ဘာလဆန်းက ညဘက်မှာတိုက်ခိုက်ချိန်တုန်းက နိုင်ငံတကာကတားမြစ်ထားတဲ့ ဆင့်ကဲပေါက်ကွဲဗုံး သုံးနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ AI က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ပါရှိပါတယ်။ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့ဝင် တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA) က ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်မှာ နမ့်ခမ်းမြို့နယ်မှာ စစ်ကောင်စီ ဂျက်တိုက်လေယာဉ်တွေက Cluster ဗုံးတွေကို လေကြောင်းကနှစ်ကြိမ်ကြဲချတဲ့အတွက် အရပ်သားတစ်ယောက်သေဆုံးပြီး ငါးယောက်ဒဏ်ရာရတဲ့အကြောင်းနဲ့ အိမ် […]

December 21, 2023 by
,

လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု မှတ်တမ်းများ (၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ဒီဇင်ဘာလ (၈)ရက်မှ (၁၄) ရက်နေ့ထိ)

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၈)ရက်မှ (၁၄)ရက် အတွင်း လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု ကြုံတွေ့ရသည့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ ဒီဇင်ဘာ(၈)ရက်မှ (၁၄)ရက်နေ့အတွင်း စစ်အာဏာရှင်တပ်သားများက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်း ဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ် နှင့် ကရင်ပြည်နယ် တို့တွင် လေကြောင်းအသုံးပြု ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ Social Media တွင် စစ်အာဏာရှင်တော်လှန်ရေးနှင့် သက်ဆိုင်သည့် သတင်း များကို Like၊Share ပြုလုပ်မိသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် တနင်္သာရီ တိုင်းဒေသကြီးမှ ကလေးငယ် တဦး အပါအဝင် ပြည်သူ (၇)ဦးကို စစ်အာဏာရှင်တပ်က ဖမ်းဆီး အမှုဖွင့်ခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်တပ်သားများက ဒီဇင်ဘာ (၁၂)ရက် နေ့တွင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း၊ ရွာငံမြို့နယ်ထဲမှ ဒေသခံ […]

December 19, 2023 by

မြန်မာပြည်သူဆန္ဒကိုအလေးထားဖို့ တရုတ်ကို အဖွဲ့အစည်း ၂၅၀ ကျော် တောင်းဆို

စစ်ကောင်စီသက်ဆိုးရှည်စေမယ့် အားပေးထောက်ခံတဲ့ လုပ်ရပ်တွေမလုပ်ဖို့ လူထုအခြေပြုအဖွဲ့  ၂၅၅ ဖွဲ့က တရုတ်ပြည်သူ့ သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာဝမ်ယိတို့ထံကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၇ ရက် မနေ့က အိတ်ဖွင့်ပေးစာတစ်စောင် အီးမေးလ်ကနေတစ်ဆင့် ပေးပို့တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီအိတ်ဖွင့်ပေးစာမှာ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး ပါဝင်နေတဲ့ တော်လှန်ရေးမှာ မြန်မာ ပြည်သူတွေနဲ့ အတူရပ်တည်ဖို့၊ ဒီတော်လှန်ရေးဟာ တရုတ်အပါအဝင် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွား ထိခိုက်တာမျိုး ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်သလို စစ်ကောင်စီရဲ့ အာဏာသက်ဆိုးရှည်ဖို့ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးအရ အားပေးထောက်ခံတာမျိုး မလုပ်ဖို့နဲ့ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေကို စစ်ကောင်စီနဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းဖို့ အကျပ်ကိုင် ဖိအားပေးတာမျိုး မလုပ်ဖို့ စတဲ့အချက်တွေပါ ဝင်ပါတယ်။ “တရုတ်နိုင်ငံကို မြန်မာနိုင်ငံက အလေးထားသလို အိမ်နီးချင်းကောင်း အဖြစ်လည်း ကျွန်တော်တို့ မြင်ချင်ပါတယ်“ […]

December 19, 2023 by
,

အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလဆိုင်ရာ တရားမျှတမှု သင်ရိုးညွှန်းတမ်း (အခြေခံ/ အဆင့်မြင့်)ထုတ်ဝေခြင်း

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားနေသည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်ပြီဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် တိုင်းပြည်၏ အချုပ်အခြာအာဏာအားလည်း စစ်တပ်မှ အတင်းအဓမ္မသိမ်းယူခဲ့သည်မှာ ၃ ကြိမ် ရှိပြီဖြစ်ပြီး စစ်အာဏာရှင်စနစ်အောက်သို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကျရောက်ခဲ့သည်မှာ ယခုအချိန်ထိ တိုင်ပင်ဖြစ်သည်။ ပြည်တွင်းစစ် တလျှောက်လုံးနှင့် ယခု နောက်ဆုံး ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖော်ဖော်ဝါရီလတွင် စစ်အာဏာ သိမ်း ခဲ့ချိန်အထိ စစ်တပ်နှင့် တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများကြား ဖြစ်ပွား သည့် တိုက်ပွဲများတွင် စစ်တပ်မှ ဒေသခံ တိုင်းရင်းသား ပြည်သူများအပေါ် နှစ်ပေါင်းများစွာ လူ့ အ ခွင့်အရေး ကျူးလွန်ချိုးဖောက်ခဲ့သည်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ၏ ချိုးဖောက် မှု အချို့ရှိသည်ဆိုသည့် သတင်းများလည်း တွေ့ရသည်။ သို့သော်လည်း ယနေ့တိုင်အောင် စစ်တပ် […]

December 15, 2023 by
,

၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ နိုဝင်ဘာလ အတွင်း စစ်အာဏာရှင်တပ်မှ ဒေသခံပြည်သူများကို လူသားဒိုင်းအဖြစ် ဖမ်းဆီး အသုံးချ သတ်ဖြတ်မှုများ

၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့သည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးကြေငြာစာတန်း (UDHR) ၇၅ နှစ်ပြည့်နေ့ ဖြစ်သည်။ သို့သော် လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် စစ်တပ်မှ တိုင်းပြည်အချုပ်အခြာအာဏာကို အတင်းအဓမ္မလုယူခဲ့ ပြီးနောက် ယခင်ကတည်း က ဆိုးရွားနေသည့် လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေသည် ပို၍ စိုးရိမ်ဖွယ် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကြေငြာစာတန်း အပိုဒ် (၃) မှ (၇) အထိသည် လူသားတိုင်း အသက်ရှင်သန်ခွင့်၊ လွတ်လပ်ခွင့်နှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပိုင်ခွင့်၊ ကျွန်ပြုခြင်း မရှိစေရန်၊ ညှဥ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း မခံရစေရန်၊ ဥပဒေရှေ့မှောက်တွင် ညီတူညီမျှ ခံစား၊ ကာကွယ်ပိုင်ခွင့်များကို ဖော်ပြ ထားသည်။ သို့သော်လည်း အာဏာသိမ်းပြီးနောက် […]

December 12, 2023 by
, ,

လွတ်လပ်စွာ ဖော်ပြပြောဆိုခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာစုဝေးခွင့်ကို ပိတ်ပင်တား မြစ်ခြင်း

လွတ်လပ်စွာ ဖော်ပြပြောဆိုခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာစုဝေးခွင့်ကို ပိတ်ပင်တား မြစ်ခြင်း (Obstruction of Freedom of Expression Assembly) (က) နိုင်ငံတကာ ဥပဒေအရ လွတ်လပ်စွာ ဖော်ပြပြောဆိုခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာစုဝေးခွင့်ကို ပိတ်ပင်တား မြစ်ခြင်းကို မည်သည့် အင်္ဂါရပ်များဖြင့် သတ်မှတ်ထားသနည်း။          လွတ်လပ်စွာ ဖော်ပြပြောဆိုခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာစုဝေးခွင့်ကို ပိတ်ပင်တားမြစ်ခြင်းကို လူ့အခွင့်အရေးချိုး ဖောက်မှုတခုအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ရန် အတွက် အောက်ဖေါ်ပြပါ အင်္ဂါရပ် (၃) ရပ် ထင်ရှားကြောင်း သက်သေတင်ပြရပါမည်။ ၁။ လွတ်လပ်စွာ ဖော်ပြပြောဆိုခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာ စုဝေးခွင့်ကို ကြားဝင်နှောင့်ယှက်ခြင်း ၂။ တရားမဝင် ဆောင်ရွက်မှု ၃။ အစိုးရ၏ ဆောင်ရွက်မှု တို့ ဖြစ်သည်။ (ခ) မည်သည့်အချက်များက ကြားဝင် နှောက်ယှက်မှု […]

December 11, 2023 by

စစ်ကြောင်းကြောင့် ၀န်းသိုမြို့ ရွာရှစ်ရွာက ဒေသခံ တစ်ထောင်နီးပါး နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရ

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ဝန်းသိုမြို့နယ်ထဲက ကျောက်တိုင်၊ အာမခံ၊ ဇီးဖြူပင်၊ မိဿလင်ကျင်း၊ ကြို့ကုန်း၊ မြိုင်ဇေယျာ၊ ချယားကုန်းနဲ့ ကျောက်စရစ်ကုန်းရွာတွေကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နဲ့ ၉ ရက်မှာ စစ်ကြောင်း၀င်လာတာကြောင့် ဒေသခံ တစ်ထောင်နီးပါး နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရတယ်လို့ ဝန်းသိုဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က ကောလင်းမြို့ကို ထိန်းချုပ်ထားပြီးနောက် ကောလင်းမြို့နယ်နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ ဝန်းသိုမြို့နယ်ထဲကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေ စစ်ကြောင်းထိုးလာနေတာလို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။ ဝန်းသိုဘက်နေ ထွက်ပြီးတော့မှ ကောလင်းကိုပြန်ပြီးတော့မှ တိုက်ဖို့စီစဉ်ထားတာ“ ထွက်ပြေးကြရသူတွေဟာ စစ်ကောင်စီတပ်က လမ်းကြောင်းတွေ ပိတ်ထားတာကြောင့် ရွာအနီးနားက ယာခင်းတွေထဲမှာပဲ တဲထိုးပြီးနေထိုင်ကြရတယ်လို့ လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဝန်းသိုဒေသခံတစ်ဦးက RFA ကို ပြောပါတယ်။ “ရှောင်ပြေးစရာ နေရာမရှိဘူးဗျ။ ရှောင်ပြေးလို့ မရဘူး။ […]

December 10, 2023 by