မကွေးမြို့မှ ဆန္ဒပြကျောင်းသား ကိုလျှံဖြိုးအောင်၊ ရွှေဝါရောင်ရဟန်း ဦးဇင်းပုရစ်တို့ကို စစ်ကောင်စီက ပြန်လွှတ်ပေးပြီး မုံရွာနှင့် မြစ်ကြီးနားမှ ထင်ရှားသူတို့ကို ထောင်ချလိုက်သည်။
ယနေ့ (ဧပြီ ၇) တွင် ဦးဇင်းပုရစ်ဟု ထင်ရှားသည့် ရွှေဝါရောင်ဆရာတော် ဦးစန္ဒာသီရိ၊ မကွေးမြို့မှ အင်ဂျင်နီယာကျောင်းသား ကိုလျှံဖြိုးအောင် ပြန်လည် လွတ်မြောက်လာသည်ဟု သိရသည်။
၂၀၀၇ ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့သည့် ဦးစန္ဒာသီရိ (ခေါ်) ဦးဇင်းပုရစ်မှာ နံနက်ပိုင်းတွင် အင်းစိန်ထောင်မှ လွတ်လာပြီး သီတင်းသုံးရာကျောင်းကို ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားဟောင်းများအဖွဲ့ ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် ဦးထွန်းကြည်က ပြောသည်။
သက်တော် ၅၃ နှစ်အရွယ် ဦးဇင်းပုရစ်သည် လျှော့ရက်ဖြင့် လွတ်မြောက်လာခြင်းဖြစ်သည်၊ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ဦးဇင်းပုရစ်ကို ၂၀၂၁ မတ် ၁၃ တွင် ဖမ်းဆီးကာ ၂၀၂၂ ဖေဖော်ဝါရီတွင် ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေပါ ပုဒ်မ ၅၀၅-က ဖြင့် ထောင် ၃ နှစ် ချထားသည်။
နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလ အထင်ကရ နိုင်ကျဉ်းတစ်ဦးဖြစ်သည့် မကွေးမြို့မှ အင်ဂျင်နီယာကျောင်းသား ကိုလျှံဖြိုးအောင်သည်လည်း ယနေ့ နံနက်ပိုင်း၌ မကွေးအကျဉ်းထောင်မှ လွတ်လာသည်။
ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရပြီးသူတို့ ဝတ်ဆင်ရသော အပြာရောင်ဝတ်စုံ ဝတ်ဆင်ထားသူ ကိုလျှံဖြိုးအောင်ကို မိသားစုဝင်များက ထောင်ရှေ့၌ လာရောက်ကြိုဆိုနေသည့်ဓာတ်ပုံများ အွန်လိုင်း လူမှုကွန်ရက်တွင် တွေ့ရသည်။
အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် ကျောင်းသားလူငယ်မှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လအတွင်းက မကွေးမြို့၌ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲတွင် ရှေ့တန်းမှ ပါဝင်ခဲ့စဉ် စစ်တပ်၏ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းမှုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။
ဆန္ဒပြပွဲကို စစ်တပ်က ပစ်ခတ်ဖြိုခွင်းစဉ် ကိုလျှံဖြိုးအောင်မှာ ဒဏ်ရာအများအပြားရရှိခဲ့ကာ မျက်လုံးတစ်ဖက်ကွယ်သည့်အပြင် ညာလက်တစ်ဖက်ပြတ်၊ ဘယ်ခြေထောက် မသန်စွမ်းသည်အထိ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။
စစ်ကောင်စီက ဒဏ်ရာအလျဉ်းမပျောက်သေးသည့် ကိုလျှံဖြိုးအောင်ကို ၂၀၂၁ ဇွန် ၇ တွင် စစ်ဆေးရုံမှ အကျဉ်းထောင်ပို့ကာ ၂၀၂၂ မတ် ၂၈ တွင် ပုဒ်မ ၅၀၅-က ဖြင့် ထောင် ၃ နှစ် ချခဲ့သည်။
“ကျွန်တော် လွတ်ပါပြီ။ ဆေးကုသဖို့ စီစဉ်မှာမို့ အားလုံးကျေးဇူးပါ။” ဟု ကိုလျှံဖြိုးအောင်က ၎င်း၏ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာ၌ ရေးသားထားသည်။
မြစ်ကြီးနားထောင်တွင်မူ ကချင်လူထုအပေါ် ဩဇာတိက္ကမကြီးသည့် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို ယနေ့နံနက်တွင် ထောင် ၆ နှစ် ချလိုက်သည်ဟု ၎င်း၏ ရှေ့နေထံမှ သိရသည်။
ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော် (KBC) ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်က မန္တလေးအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်က ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ၄ လကျော်အကြာတွင် ထောင်ချခြင်းဖြစ်သည်။
အမှုကို မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်တရားသူကြီး ဦးကျော်လွင်ဦးက စစ်ဆေးခဲ့ပြီး မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှုဥပဒေပုဒ်မ ၁၇ (၁) ဖြင့် ၂ နှစ်၊ နိုင်ငံတော်အကြည်အညိုပျက်စေမှု ဥပဒေပုဒ်မ ၅၀၅ (က) ဖြင့် ၁ နှစ်အပြင် အကြမ်းဖက်ဥပဒေပုဒ်မှ ၅၂ (က) ဖြင့် ၃ နှစ်၊ စုစုပေါင်း ၆ နှစ် ချမှတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ၎င်း၏ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဒေါ်ဒေါင်နန်က ပြောသည်။
“ဥပဒေအရ အယူခံဆက်တင်သွားပါမယ်ရှင့်၊ ဒီသင်္ကြန်ရုံးဖွင့်တာနဲ့ ဆက်တင်သွားမှာပါ။ ကျွန်မတို့က အပြစ်မရှိကြောင်း အခိုင်အမာထုချေခဲ့ပါတယ်။ တခြားမှတ်ချက်တော့ မပေးတော့ပါဘူး” ဟု သူက ပြောသည်။
ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို ဖမ်းဆီးပြီး ရက်ပေါင်း ၂၀ ကျော်ကြာ မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (မပခ) အတွင်း စစ်ဆေးမေးမြန်းခဲ့သည်ဟု သိရသည်။
ထို့နောက် ဇန်နဝါရီ ၁၁ တွင် မပခမှ ဗိုလ်မှူးသူဇော်အောင်က တရားလိုပြုလုပ်ကာ မြစ်ကြီးနားရဲစခန်းတွင် ပုဒ်မ ၁၇ (၁) ဖြင့် စတင် အမှုဖွင့်ခြင်းဖြစ်သည်။
ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ထပ်တိုးပုဒ်မများဖြစ်သည့် ၅၀၅ (က) နှင့် ၅၂ (က) တို့ဖြင့်ပါ တရားစွဲဆိုခဲ့ကြောင်း၊ KIA ဌာနချုပ် လိုင်ဇာတွင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) သမ္မတ ဦးဒူဝါလရှီးလ၊ သယံဇာတဝန်ကြီး ဦးတူးခေါင်၊ ပညာရေးဝန်ကြီး ဒေါ်ဂျာထွယ်ပန်တို့နှင့် တွေ့ဆုံမှုကြောင့် တရားစွဲခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှေ့နေဒေါ်ဒေါင်နန်က ပြောသည်။
ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်မှာ KBC ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်းက အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များကို စစ်တပ်က ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်နေကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။
ထိုသို့ပြောဆိုပြီးနောက် ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို အရေးယူပေးရန် စစ်တပ်က မြစ်ကြီးနားမြို့နယ်တရားရုံးတွင် ဦးတိုက်လျှောက်ထားခဲ့သည်။
သို့သော် သုံးရက်အကြာတွင် အမှုကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပြီးနောက် ကချင်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်ကို မန္တလေးမြို့ရှိ အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သို့ပင် ဖိတ်ခေါ်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။
ထို့ပြင် တစ်နှစ်ခန့်အကြာ ၂၀၂၀ ဒီဇင်ဘာတွင် မြစ်ကြီးနား ရောက်လာသည့် မင်းအောင်လှိုင်က ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သို့ ဖိတ်ခေါ်ကာ တကူးတကတွေ့ဆုံခဲ့သည်။
ဆရာတော်သည် ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ဆေးကုရန် ထွက်ခွာမည့်ဆဲဆဲ မန္တလေးအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တွင် ဖမ်းဆီးခံရခြင်းဖြစ်သည်။
ဧပြီ ၅ တွင်လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မုံရွာမြို့မှ ပန်ဒါလေးဟု ချစ်စနိုးခေါ်ဆိုခံရသည့် ဆန္ဒပြခေါင်းဆောင် ကိုဝေမိုးနိုင်ကို မုံရွာထောင်တွင်းတရားရုံးက ပုဒ်မ ၅ ခုအတွက် ထောင် အနှစ် ၂၀ ချလိုက်သည်ဟု VOA နှင့် RFA သတင်းဌာန အင်တာနက်စာမျက်နှာများတွင် ရေးသားထားသည်။
၂၀၂၂ တွင်လည်း စစ်ကောင်စီက သူ့ကို အမှုတချို့အတွက် ထောင် ၁၄ နှစ် ချမှတ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ ဆက်လက် ရင်ဆိုင်နေရသည့်အမှုများ ရှိသေးသည်ဟု သိရသည်။
စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်သည်ဟု ယူဆရသူများကို အဆက်မပြတ် ဖမ်းဆီးလျက်ရှိသည်။
စစ်ကောင်စီက ၁၇,၃၇၅ ဦးကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားဆဲဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) ၏ ယမန်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
ထို့ပြင် နွေဦးတော်လှန်ရေးနှင့် ဆက်စပ်၍ သေဒဏ်ချမှတ်ခံထားရသူ ၁၅၁ ဦး ရှိကြောင်း AAPP က ဆိုသည်။