မွန်ပြည်နယ်၊ ကျိုက်မရောအကျဉ်းထောင်မှ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတဦးသည် စစ်ကြောရေး၌ ရိုက်နှက်ခံထားရသည့် ဒဏ်ရာများအား လုံလောက်သည့် ဆေးကုသခွင့်မရ၍ သေဆုံးသွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အကျဉ်းသားများ ကွန်ရက် (PPNM) က သိရသည်။
ထောင်ဒဏ် တသက်တကျွန်းချမှတ်ခံထားရသော နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား အသက် ၄၃ နှစ်အရွယ် ကိုရာရှင် (ခ) ဟာရှင် သည် စစ်ကြောရေးတွင်ရရှိခဲ့သည့် ဒဏ်ရာများကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှစ၍ ကျန်းမာရေး ဆိုးရွားလာခဲ့ပြီး ထောင်ဆေးရုံတွင် မကြာခဏ သွားရောက်ပြသခဲ့သော်လည်း လုံလောက်သည့် ဆေးကုသမှုများမရရှိခဲ့ကြောင်း PPNM မှ ကိုသိုက်ထွန်းဦးက ပြောသည်။
ကိုရာရှင်သည် ဝေဒနာများ မသက်သာသဖြင့် ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်က အရေးပေါ် ဆေးကုသခွင့် တောင်းခံခဲ့သော်လည်း ပြင်ပဆေးရုံသို့ အချိန်နှင့်တပြေးညီ ပို့ဆောင်ပေးခြင်းမရှိဘဲ နောက်ကျမှသာ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည့်အတွက် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်တွင် ပြင်ပဆေးရုံ၌ အသက်ဆုံးပါးသွားကြောင်း သိရသည်။
ကိုသိုက်ထွန်းဦးက “၁၁ လပိုင်းကနေစပြီး ဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှုပေးဖို့ တင်ပြတယ်။ သက်သာလိုက် အဆောင်မှာ ပြန်လာနေလိုက် ဆေးရုံသွားလိုက်နဲ့ပဲ။ အတွင်းကြေဒဏ်ရာတွေ ဖြစ်တယ်၊ အပြင်မှာ မမြင်ရဘူး။ ထောင်ဆေးရုံမှာ ဆေးဝါးကုသမှု ခံယူနေရင်းနဲ့ ၁၁ ရက်နေ့လောက်မှာ အသည်းအသန် ဖြစ်လာတယ်။ ထောင်အာဏာပိုင်တွေက ပြင်ပ ဆေးရုံ မပို့ဘဲနဲ့ ထောင်ဆရာဝန်တွေနဲ့ပဲ ကုနေတာပေါ့။ မရတော့တဲ့အဆုံးမှ ပြင်ပဆေးရုံကို ပို့တယ်။ နောက်ရက် ၁၂ ရက်နေ့ မနက်အစောပိုင်းမှာပဲ ဆုံးသွားတယ်” ဟု ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
အကျဉ်းထောင်သို့ မိသားစုဝင်များပေးပို့သည့် ပါဆယ်များထဲတွင် အခြေခံလိုအပ်သော အင်္ဂလိပ်ဆေးဝါးများကို စစ်ကောင်စီက ပို့ဆောင်ခွင့် မပြုခြင်း၊ အကျဉ်းထောင်တွင်း ဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှု လုံလောက်စွာ မရရှိခြင်း၊ အရေး ကြီးလူနာများအား ပြင်ပဆေးရုံသို့ ပို့ဆောင်ပေးခြင်းကို အချိန်နှင့်တပြေးညီ မပြုလုပ်ပေးသည့်အတွက် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အတွင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား/ အကျဉ်းသူ ၁၇ ဦးအထိ အသက်သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများကွန်ရက်၏ ကောက်ယူထားသည့်စာရင်းများအရ သိရသည်။
ကိုသိုက်ထွန်းဦးက “စစ်ကြောရေးရဲ့ ရိုက်နှက်မှုတွေကလည်း သေဆုံးမှု တော်တော်များများရဲ့ တရားခံ ဖြစ်နေတတ် တယ်။ ရိုက်နှက်ခံရပြီးရင် အကျဉ်းထောင်တွေက လုံလောက်တဲ့ ဆေးကုသခွင့် မပေးနိုင်တဲ့အခါမှာ မသေသင့်ဘဲ သေ ဆုံးသွားတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေက တော်တော်လေးလည်း များလာပြီ။ တော်တော်လေး စိပ်လာပြီ” ဟု ပြောသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ရက်တွင်လည်း အကြမ်းဖက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေဖြင့် ထောင်ဒဏ်နှစ်ရှည်ချခံထားရသော နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား တေးရေးတေးဆို စံလင်းစံမှာ ဧရာဝတီတိုင်း ပုသိမ်အကျဉ်းထောင်၌ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရသည့် ဒဏ်ရာများကြောင့် သေဆုံးသွားခဲ့ရပြီး ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်တွင် ထောင်အာဏာပိုင်များက ဦးနှောက်ရေအိတ်တည်သည့် ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသွားကြောင်း မိသားစုဝင်များထံ အကြောင်းကြားခဲ့သည်။
ထို့ပြင် အင်းစိန်ထောင်၌ ပုဒ်မ ၅၀ (ည) ဖြင့် အကျဉ်းကျနေသည့် အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ် မချယ်ရီဝင်းဖြစ်ပြီး အပူချိန် အလွန်အမင်းတက်ခဲ့ပြီးနောက် လုံလောက်သည့်ဆေးကုသမှု အချိန်မီ မရရှိခဲ့သဖြင့် ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် သေဆုံးခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။
အကျဉ်းထောင်များအတွင်း၌ ဖမ်းဆီးအကျဉ်းကျခံနေရသည့် နိုင်/ကျဉ်းများမှာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရခြင်း၊ ထောင် အပြောင်းအရွှေ့တွင် သတင်းအစအန မရဘဲ ပျောက်ဆုံးခြင်းများလည်း ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည်။
၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်အထိ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သည့်အတွက် ဖမ်းဆီးခံရသူ ၂၅,၇၉၉ ဦးရှိပြီး ၎င်းတို့အနက် ၁၉,၉၁၁ ဦးမှာ လက်ရှိအချိန်ထိ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရဆဲဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အသင်း (AAPP) ၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။
