လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ရက်က စစ်ကောင်စီတပ် ဖမ်းဆီးသွားတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း ကောလင်းနဲ့ ဝန်းသိုမြို့ နယ်က အရပ်သား ၁၉ ဦးရဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေကို ဝန်းသိုမြို့အနီး ငါးမိုင်အရပ်မှာ ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်နေ့က ပြန်တွေ့ရတယ်လို့ ဒေသခံတွေနဲ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခံရသူတွေဟာ အမျိုးသမီးတွေ အပါအဝင် ဝန်းသိုမြို့နယ် ဝင်းကြီးရွာနဲ့ သင်တောရွာက ဒေသခံတချို့၊ ကားသမားတချို့နဲ့ ကောလင်းမြို့ခံ ငါးဦးဖြစ်ပါတယ်။ အလောင်းတွေကို ကောလင်း၊ ဝန်းသို၊ ပင်လည်ဘူး မြို့သုံးမြို့ကြားက အချက်အခြာကျတဲ့ ငါးမိုင်ကားဂိတ် တစ်ဝိုက်မှာ ဟိုတစ်စု၊ ဒီတစ်စု စွန့်ပစ်ထားခဲ့တာလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
ကောလင်းမြို့ခံ ငါးဦးရဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေကို ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်နေ့မှာ သွားရောက် ကောက်ယူပြီး သင်္ဂြိုဟ်ပေးခဲ့တယ်လို့ ကောလင်းခရိုင် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ပြောပါတယ်။
“ဒဏ်ရာတွေအရ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ညမှာကတည်းက သတ်ဖြတ်ခံရတာ ဖြစ်နိုင်တယ်”
ရုပ်အလောင်းတွေမှာ ခြေ၊ လက် နောက်ပြန်ကြိုး တုပ်ထားပြီး ဗိုက်နဲ့ ဦးခေါင်း ပွင့်ထွက်တဲ့ သေနတ်ဒဏ်ရာတွေ မြင်တွေ့ရတယ်လို့ လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ကောလင်းခရိုင် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ တာဝန်ခံက RFA ကို ပြောပါတယ်။
“မနေ့က ကျွန်တော်တို့ ကောလင်း ကာကွယ်ရေးဘက်က သယ်ခဲ့တဲ့အလောင်း ငါးလောင်းမှာတော့ တစ်လောင်းက ဗိုက်ပွင့်နေတာ တွေ့ရတယ်။ တစ်ချက်တည်း တောင် မဟုတ်ဘူး၊ အချက်ပေါင်း များစွာ ရက်ရက်စက်စက် ပစ်ပြီး ဗိုက်တွေ ပွင့်ထွက်နေတာ။ နောက်တစ်လောင်းကတော့ ဦးခေါင်း ပွင့်ထွက်နေတဲ့ အနေအထား တွေ့ရတယ်။ ကျန်တဲ့ အလောင်းတွေကတော့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေနဲ့ ခြေကျင်းဝတ်တို့ အကြောဖြတ်တာ တွေ့ရတယ်။ တစ်အိမ်ထောင်ထဲမှာ သုံးယောက် သတ်ခံရတာ၊ သားအဖ သုံးယောက်။ ပြီးရင် အမျိုးသမီး တစ်ယောက်၊ ပြီးရင် ကားမောင်းတဲ့ ကုန်သည်တစ်ယောက်။ ကောလင်းက ငါးလောင်းပါဗျ”
ကောလင်းမြို့က သတ်ဖြတ်ခံရသူတွေဟာ အသက် ၅၀ ကနေ ၃၀ ကြား အရွယ်တွေဖြစ်ပြီး ဆန်၊ စပါး အရောင်းအဝယ်လုပ်သူ ဒေါ်ခင်စိန်၊ ကားသမား ဦးထွန်းဖော်လှိုင်၊ ဦးသိန်းဌေး၊ ကိုဟိန်းဇော်နဲ့ ကိုထွန်းတို့ ဖြစ်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ရုပ်အလောင်းတွေအနီးမှာ ကာကွယ်ရေး ပစ္စည်းစက်ရုံ (ကပစ) ထုတ် ၅ ဒသမ ၅၆ မီလီမီတာ ကျည်ခွံတွေကို တွေ့ခဲ့ရပြီး၊ ဒဏ်ရာတွေအရ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ဇန်နဝါရီ ၅ ရက် ညမှာကတည်းက သတ်ဖြတ်ခံရတာ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။ ဒီပြောဆိုချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး RFA က သီးခြား အတည်မပြုနိုင်သေးပါဘူး။
ဝန်းသိုမြို့နယ်က အသတ်ခံရသူ ၁၄ ဦးရဲ့ အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေကိုတော့ ဖုန်းနဲ့ အင်တာနက်လိုင်းတွေ ဖြတ်တောက်ခံထားရတာကြောင့် အတိအကျ မသိရသေးပါဘူး။ အရပ်သား ၁၉ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီ စစ်ကြောင်းဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဖောင်းပြင် မြို့ကနေ ကောလင်းနဲ့ ဝန်းသိုဘက်ကို ဆင်းလာတဲ့ စစ်ကြောင်းဖြစ်တယ်လို့ ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
ဒီသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ကောင်စီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း ပြောခွင့်ရ တိုင်းရင်းသားရေးရာဝန်ကြီး ဦးစိုင်းနိုင်နိုင်ကျော်တို့ကို RFA က ဒီနေ့ ဖုန်းနဲ့ ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် လက်ခံမဖြေဆိုပါဘူး။
ဒေသခံတွေကတော့ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG လက်အောက်ခံ ကာကွယ်ရေး တပ်တွေ သိမ်းယူထားတဲ့ ကောလင်းမြို့ကို ပြန်သိမ်းယူနိုင်ဖို့ စစ်ကောင်စီက မြေပြင်ကနေ စစ်ကြောင်း ထိုးနေသလို၊ ဝန်းသိုမြို့ပေါ်ကနေလည်း နေ့တိုင်းနီးပါး ကောလင်းမြို့ကို လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
စွန့်လွှတ်ခဲ့ရတဲ့ ကောလင်းမြို့ကို ပြန်ရဖို့အတွက် စစ်ကောင်စီဘက်က ကောလင်း၊ ဝန်းသိုတစ်ဝိုက်ကို ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း ဖိအားပေးနေတယ်လို့ လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဝန်းသိုမြို့ခံတစ်ဦးက RFA ကို ပြောပါတယ်။
“အဓိက ဘာလဲဆိုတော့ သူတို့က ကောလင်းကို ပြန်လိုချင်တယ်။ ကောလင်း ပြန်လိုချင်တဲ့အခါမှာ ရပ်ရွာတွေမှာလည်းပဲ ကာကွယ်ရေး အဖွဲ့စည်းတွေကို ထောက်ခံတဲ့လူတွေ ရှိကောင်း ရှိနိုင်တယ်လေ။ အဓိကတော့ ကောလင်း ဝင်တဲ့အခါမှာ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကနေပြီးတော့ သတင်းမရနိုင်အောင် သတင်းပေးတဲ့သူ တွေကို လိုက်ရှင်းလင်းပြီး ခြောက်လှန့်တာပေါ့။ ဒီလိုလုပ်ရင်တော့ ဒီလိုဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ မက်ဆေ့မျိုး ပေးတာပါ။ ခပ်ကြမ်းကြမ်းပေါ့လေ။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် နယ်မြေစိုးမိုးမှု ရအောင် အဓိက လုပ်တာပေါ့။ လုပ်ရင်းနဲ့ သတင်း မပေးနိုင်အောင်၊ ကောလင်းကို ပြန်ဝင်ချင်တဲ့အခါ တော်လှန်ရေး အင်အားစုဘက်ကို သတင်းမပေးနိုင်အောင် လမ်းကြော ဖြတ်တောက်ရေး လုပ်တယ်လို့ မြင်တယ်”
ကုန်သွယ်ရေးအတွက် အဓိကကျတဲ့ ငါးမိုင်ဒေသက ရွာတွေကို စစ်ကောင်စီက ပြန်စိုးမိုးနိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေပြီး ဝန်းသိုမြို့နယ် သင်တောနဲ့ ဝင်းကြီးရွာတွေမှာ စခန်း အထိုင်ချထားတယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။ အဲဒီကနေ ကောလင်းမြို့တစ်ဝိုက်က ကျေးရွာတွေဆီ စစ်ကြောင်း ထိုးနေတာလို့ ဆိုပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်က အရပ်သားတွေကို အစုလိုက် အပြုံလိုက် ဖမ်းဆီးပြီး အခုလို တစ်နေရာတည်း တစ်ချိန်တည်း သတ်ဖြတ်တာဟာ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှု ဖြစ်တယ်လို့ မြန်မာ့လူ့အခွင့်အရေး ကွန်ရက် (BHRN) ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးကျော်ဝင်းက ပြောပါတယ်။
“ဒီဟာကတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အထောက်ထား ခိုင်ခိုင်မာမာကိုရှိတဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှု တစ်ခုဖြစ်တယ်။ စစ်တပ်က ကျူးလွန်နေကျ အကြမ်းဖက်မှုတွေထဲမှာ ဒီလိုမျိုးပုံစံ နောက်ထပ်ပုံစံတွေလည်း တွေ့ရတယ်။ ဒါတစ်နေရာထဲမှာ ဖြစ်တာမဟုတ်ဘူး။ နေရာအနှံ့မှာ ဖြစ်နေတယ်။ ဒါဟာ လူသားမျိုးနွယ်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်မှု တစ်ခုလည်း ပါဝင်တယ်လို့ မြင်တယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ လက်ရှိလုပ်သွားတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ လိုတာထက် ပိုပြီးတော့ မှတ်တမ်းတွေ၊ သက်သေ အထောက်ထားတွေ ရှိထားပြီးပြီ။ ဒါပေမဲ့ ဒီဟာကို ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ အရေးယူမလဲ ဆိုတာက နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့စည်းတချို့နဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုပေါ်မှာလည်း မူတည်တယ်”
ကောလင်းမြို့ကို ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေက သိမ်းယူပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်နေ့ကစလို့ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အစိုးရက အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေးနဲ့ စီးပွားရေး ကိစ္စတွေကို စီမံခန့်ခွဲနေတာပါ။
ရှမ်းမြောက်ဒေသက ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနဲ့ ဟန်ချက်ညီ စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာလည်း ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် KIA နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ ပူးပေါင်းပြီး မော်လူး၊ ကောလင်း၊ ခါမ်းပါတ်နဲ့ ရွှေပြည်အေးမြို့တွေကို သိမ်းယူထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။
