မြန်မာနိုင်ငံ လူထုဆန္ဒပြမှု၏ စွမ်းအား

မြန်မာပြည်သူများသည်  နိုင်ငံသားတို့၏ အခွင့်အရေးနှင့် အခြေခံ လွတ်လပ်ခွင့်များကို ဥပဒေအရ ပို၍ ကာကွယ်ပေးရန်နှင့် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရန် စုရုံး၍ ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ မိမိတို့အတွက်သာမက နောင်လာနောင်သားများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အနာဂတ် ရရှိရန် တောင်းဆိုသော ပြည်သူတို့သည် သည်းခံနိုင်စွမ်းမရှိတော့ဘဲ နာကြည်းပေါက်ကွဲ လာသောကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အရေးပါသော လူထုလှုပ်ရှားမှုကြီး ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြခြင်းသည်  ပြည်သူထံမှ အာဏာလုကာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို တရား၀င်ဖြစ်ရန် နည်းလမ်းပေါင်းစုံနှင့် ကြိုးပမ်းနေသော စစ်အုပ်စုအား လက်မခံသော လူထုအရေးတော်ပုံ၏ နောက်ထပ်သာဓက တစ်ခုဖြစ်သည်။  အာဏာသိမ်းစစ်တပ်သည် ၎င်းတို့အား ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူများကို ရက်ရက်စက်စက် အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲ တုန့်ပြန်ရန် လက်မရွံ့ခဲ့ပေ။

 ၂၀၂၂ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့တွင် ၁၉၈၈ လူထူအရေးတော်ပုံ အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင် နေ၀င်း၏ ဆိုးရွား ညံ့ဖျင်းလှသော စီးပွားရေးစီမံခန့်ခွဲမှု မှု၀ါဒအား ကျောင်းသားများ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်မှာ ၃၄ နှစ်တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ရက်ရက်စက်စက် အကြမ်းဖက်နှိမ်နှင်းမှုအတွင်း လူပေါင်း ၃၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရသည်။

တစ်ဖန် ၁၉၉၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ကျောင်းသားများအပေါ် စစ်အစိုးရ၏ ဖိနှိပ်မှုများကို သတိပြုလာစေရန်နှင့် ဒီမိုကရေစီအရေးအတွက် ချီတက်ဆန္ဒပြကြသော ကျောင်းသားများ ထပ်မံ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။​ ၂၀၀၇ ခုနှစ် ရွှေ၀ါရောင်တော်လှန်ရေးတွင် လောင်စာဆီစျေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင် အကြမ်းမဖက် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ကျောင်းသားများ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့်အတူ သံဃာများလည်း ပါ၀င်ခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြမှုကြောင့် လူ ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံး ဒဏ်ရာရခဲ့ပြန်သည်။​

“ခေတ်အဆက်ဆက် ဖိနှိပ်မှုအမျိုးမျိုး ခံစားခဲ့ရပြီး နှစ် ၇၀ ကျော်ကြာသည့်တိုင်  သဘာဝသယံဇာတပေါကြွယ်ဝသည့် တိုင်းပြည်သည် တိုးတက်သင့်သလောက် တိုးတက်လာမှုမရှိ သောကြောင့် ဆန္ဒပြကြရခြင်း ဖြစ်သည်” ဟု လွေးနော့တအင် တအာင်းအမျိုးသမီးအဖွဲ့ (TWO)မှ ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာပြည်သူပြည်သားများသည် ယခင်စစ်အစိုးရ ခေတ်အဆက်ဆက်က အုပ်ချုပ်လာခဲ့သည့် အာဏာရှင်စနစ်ကို မလိုအပ်တော့ပဲ ဒီမိုကရေစီစနစ်၏ အနှစ်သာရကို ပိုမို ကြိုက်နှစ်သက်လာခဲ့သည်ဟုလည်း သူမမှ ထပ်မံ ရည်ညွန်းခဲ့သည်။ ယနေ့ဆန္ဒပြပွဲများသည် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို အမြစ်ပြတ်ချေမှုန်းရန် နှင့် ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းဆီသို့ ပြန်သွားရန်အတွက် ရည်ရွယ်၍​ လူထုအင်အားဖြင့် တညီတညွတ်ထဲအားလုံးပါ၀င်ကာ တောင်းဆို ဆန္ဒပြကြခြင်း ဖြစ်သည်။

 အာဏာရမက် ငမ်းငမ်းတက်မှုကြောင့် အရပ်သားတို့၏အခွင့်အရေးကို စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများမှ အကြိမ်ကြိမ် လျစ်လျူရှုထားခဲ့ကြသည်။ နှစ်အတော်ကြာပြီးနောက် အရပ်သားတစ်ပိုင်း ဒီမိုကရေစီအစိုးတက်လာသောအချိန်တွင် ပြည်သူများအတွက် မျှော်လင့်ချက်ရောင်ခြည် သန်းလာခဲ့သည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့အချုပ် (NLD)လက်ထက်တွင် စိန်ခေါ်မှုအခက်အခဲများစွာ ရှိနေဆဲဖြစ်သော်လည်း မျှော်လင့်ချက်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ 

စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ တိုင်းရင်းသားများ ကြုံတွေ့နေရသည် ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရမှုများကို သိသာလာစေပြီး နွေဦးတော်လှန်ရေးကြောင့် ဗမာတိုင်းရင်းသားအများစုမှ ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအား မြန်မာစစ်တပ်မှ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဖိနှိပ်မှု၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ကျူးလွန်မှုများနှင့် မတရားအုပ်ချုပ်စိုးမိုးထားခဲ့သည်ကို လက်ခံလာကြသည်ဟု ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားနှင့် လူငယ်များ အစည်းအရုံး (AASYC)  ၏ အထွေအထွေအတွင်းရေးမှုး ကိုတိန်ဦးမှ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီအရေးအတွက် ပြုလုပ်သော ဆန္ဒပြပွဲများမှ တွေ့ရှိရသော စည်းလုံးမှုသည်  စစ်မှန်သည့် ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု စနစ်ကို မြင်ရရန်နှင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကို ကျူးလွန်ခဲ့သော စစ်အာဏာရှင်များအား အပြစ်ပေးအရေးယူမှုများကို မြင်ရရန်အတွက် မြေပြင်ပေါ်တွင် ကြိုးပမ်းနေကြသောသူများ၏ ခွန်အားနှင့် အခက်အခဲ ဒုက္ခများကို အမှတ်ရစေသည်။

သမိုင်းအဆက်ဆက် ခေတ်အဆက်ဆက် ဆိုးမွေသာပေးပြီး ကောင်းမွေတစ်စက်မျှမရှိသည့် တစ်ဗိုလ်ကောင်း စစ်အာဏာရှင်အလေ့ကို ပြန်လည် ကျင့်သုံးရန်ကြိုးပမ်းခြင်း တို့ကြောင့် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ပြည်သူများမှ ခါးသီးစွာ လက်မခံနိုင်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု မွန်ပြည်လူ့အခွင့်အရေးဖောင်ဒေးရှင်း (HURFOM)၏ ဒါရိုက်တာ နိုင်အဲမွန်မှ ပြောခဲ့သည်။

စစ်အစိုးရအဆက်ဆက် ဗိုလ်ကျအုပ်ချုပ်မှုကို  ပြည်သူတရပ်လုံးမှ စစ်ပျက်စိတ်ကုန်နေပြီး  စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတို့မှ ချိုးဖောက်မှုများ၏ အကျိုးဆက်ကို တာ၀န်ယူရန် မြင်တွေ့လိုခြင်းသည် ပြည်သူတို့၏ ဆန္ဒအစစ်အမှန်ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းမှ ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအား အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် အချိန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ မူ၀ါဒနှင့်ဆန့်ကျင်သူ၊ ရန်သူဟုမှတ်ထင်သူ မှန်သမျှကို အလိုရမက်ကြီးကာ အကျင့်ပျက်ခြစား  လက်နက်ဖြင့် ခြိမ်းခြောက်သတ်ဖြတ်၍ အကြမ်းဖက်နေသော စစ်သားတို့၏ လက်ထဲတွင် အပြစ်မဲ့ပြည်သူများ ခံနေရသည်မှာ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။​ ကြားဝင်စွက်ဖက်ရန်နှင့် အကာအကွယ်ပေးရေးမူများကို လိုက်နာရန် အခွင့်အလမ်းများစွာရှိသော်လည်း ပျက်ကွက်ခဲ့သော  

နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအ၀ိုင်းအနေဖြင့် အတိတ်မှ လူထူဆန္ဒပြပွဲများကို သင်ခန်းစာယူ၍ အခွင့်အရေးများကို လက်လွတ်မခံသင့်ပေ။

ခုခံတော်လှန်ရေးသမားများနှင့် ဆန္ဒပြပြည်သူများကို  ငွေကြေးပံ့ပိုးပေးရမည်ဖြစ်ပြီး စစ်တပ် ထုတ်ကုန်အားလုံးကို သပိတ်မှောက်ရမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာစစ်တပ်အား နိုင်ငံတကာရာဇ၀တ်ခုံရုံးသို့ လွှဲပြောင်းပေးရန် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ၏ တောင်းဆိုမှုအများအပြားကိုလည်း အသိအမှတ်ပြု လိုက်နာရမည်ဖြစ်သည်။