စစ်ကိုင်းတိုင်း ကနီ၊ ယင်းမာပင်၊ ပုလဲ၊ ဒီပဲယင်း၊ တန့်ဆည်၊ ကောလင်း၊ မြောင် စတဲ့ မြို့နယ်ထဲက ရွာတွေမှာ PDF တွေကို သင်တန်းပေးနေတယ်၊ PDF တွေကို ထောက်ပံ့တယ် ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ စစ်တပ်က လေကြောင်း၊ ကြည်းကြောင်း နှစ်ဖက်ညှပ်ပြီး တိုက်ခိုက် ခဲ့တာကြောင့် RFA က လက်လှမ်းမီ သလောက် ပြုစုထားတဲ့စာရင်းတွေအရ ဖေဖော်ဝါရီ တစ်လတည်းမှာတင် အရပ်သား ၄၇ ဦး သေဆုံးခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။

အများစုဟာ မသေဆုံးခင် ညှဥ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရတာရှိသလို၊ အသက်ရှင်လျက်နဲ့ မီးရှို့ သတ်ဖြတ်ခံရတာ၊ အမျိုးသမီးတွေဆိုရင် အဓမ္မကျင့်ခံရတာကို ကြုံခဲ့ရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့က စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့နယ်၊ မွေ့တုံရွာက သစ်ခုတ်သွားတဲ့ အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ် လူငယ် တစ်ဦးနဲ့ အရပ်သား သုံးဦးကို စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက ပစ်သတ်လိုက်တယ်လို့ အမည်မဖော်လိုတဲ့ မိသားစုဝင်တစ်ဦးက RFA ကို ပြောပါတယ်။

“ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့က ကျွန်တော့်တူလေးက တောင်ပေါ်ကို သစ်သွားခုတ်တာ စစ်ကြောင်းနဲ့တိုးပြီး သတ်ဖြတ်ခံလိုက်ရတယ်၊ ကျွန်တော့် တူလေးက အသက် ၁၆ နှစ်ပဲ ရှိသေးတယ်၊ တကယ့်ကို ငယ်ပါသေးတယ်၊ ကျွန်တော်တို့ အလောင်း မတွေ့လိုက်ရဘူး၊ တွေ့တဲ့လူတွေ ပြန်ပြောတာကတော့ ဆည်ဘောင်ပေါ်မှာ ဒဏ်ရာ ဗလပွနဲ့ သေနေတယ် လို့ ပြောတယ်။ အခု ကျွန်တော်တို့မှာ သားသမီးတွေလည်း ဆုံးရှုံးသွားပြီ၊ နေစရာ၊ ထိုင်စရာ ကလည်း မီးရှို့ခံလိုက်ရလို့ တော်တော်ကို အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာ ဥလည်း ကွဲသွားပြီ။ တိုင်လည်း ပျက်သွားပြီ၊ အဲလိုဖြစ်တာ။ ရွာရှိတယ်၊ နေစရာ အိမ် မရှိတော့ဘူး။ ရွာကိုလည်း ပြန်မကပ်ရဲကြဘူး။ တောထဲ၊ တောင်ထဲ နေနေကြရတယ်။ ဘာမှ မရှိတော့ဘူး”

 

သူတို့အားလုံး ပစ်သတ်မခံရခင်မှာ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းပြီးမှ ဦးခေါင်းကို သေနတ်နဲ့ ပစ်သတ်ခဲ့တာမျိုး ဒဏ်ရာဒဏ်ချက်တွေ တွေ့ရတယ်လို့လည်း အဲဒီ မိသားစုဝင်က ပြောပါတယ်။

ရွာတွေမှာသာမက မြို့ပေါ်တွေမှာပါ စစ်တပ်က မထင်ရင် မထင်သလို အရပ်သားတွေကို ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်တာ၊ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်တာတွေ လုပ်နေတယ်လို့လည်း တန့်ဆည်မြို့က အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဒေသခံ တစ်ဦးက RFA ကို ပြောပြပါတယ်။

“ဒီက ၂ လပိုင်းထဲမှာတင် စစ်ကြောင်းကြောင့် အသတ်ခံရတာ နှစ်ယောက် ရှိတယ်၊ အသတ်ခံရတဲ့သူက ဆိုင်ကယ်စီးပြီး ရွာထဲကို ဝင်လာတဲ့အချိန်မှာ ဖမ်းခေါ်နှိပ်စက်ပြီး မြေမြှုပ်ထားခဲ့တာ။ မြေမြှုပ်ထားတဲ့အချိန်မှာ ခြေထောက်က အရိုးတွေပေါ်နေတာ။ တစ်ကိုယ်လုံး ရစရာကို မရှိတော့ဘူး။ နောက်ထပ် တစ်ယောက်က ချောင်းဆုံ တာဆုံကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ဝင်လာတဲ့အချိန်မှာ စပါးလှေ့နေတာ၊ အဲဒါကို စစ်ကောင်စီ တပ်တွေက တွေ့တွေ့ချင်း ပစ်သတ်လိုက်တယ်၊ ပြီးတော့ အိမ်ကို မီးရှို့တော့ အဲဒီလူပါ ပါသွားတာပဲ။ တချို့ရွာတွေဆို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ထုတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ လပိုင်းတုန်းက ဆိုရင် ခရုတောရွာကို ထုလိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးက နားတောင်းစုံရွာကိုကျပြီး ကလေး တစ်ယောက်နဲ့ မိသားစုဝင် သုံးယောက် ဒဏ်ရာရတယ်။ တော်တော်ကို ဒဏ်ရာ ရသွားတယ်။ အဲဒီလိုဆိုတော့ ရွာက လူတွေက ပြေးကြတာပေါ့”

RFA က လက်လှမ်းမီသလောက် ပြုစုထားတဲ့ အချက်အလက်အရ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ အတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်း ကနီ၊ ယင်းမာပင်၊ ပုလဲ၊ ကောလင်း၊ ဒီပဲယင်း၊ တန့်ဆည်၊ မြောင် အပါအဝင် မြို့နယ်ပေါင်း ၃၅ မြို့နယ်မှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေ ကြား တိုက်ပွဲပေါင်း အကြိမ် ၅၀ နီးပါး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ပုလဲပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်နဂါး ကတော့ ရွာတွေကို ဝင်လာသမျှ စစ်သားတွေဟာ အရက်သေစာ သောက်စားထားလို့ မူးရူးနေပြီး မြင်သမျှ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်း နေတာကြောင့် သေဆုံးတဲ့သူ အရေအတွက်ဟာ ခန့်မှန်းလို့တောင်မရဘူးလို့ RFA ကို ပြောပါတယ်။

“စစ်ကောင်စီက ရွာတစ်ရွာကို ဝင်လာရင် ဘယ်တော့မှ မနှိပ်စက်၊ မဖျက်ဆီးဘဲ ထွက်သွားတယ်ဆိုတာ မရှိဘူး။ တချို့က စစ်ကောင်စီနဲ့ ပတ်သက်တဲ့လူတွေ ကျန်နေခဲ့ တယ်။ တချို့က တစ်ချိန်က ကြံ့ခိုင်ရေး အားပေးတဲ့သူတွေ၊ တပ်ထောက်ခံတဲ့သူတွေပါ ဆိုပြီး ကျန်နေခဲ့ တယ်။ ဟိုတစ်နေ့က ရန်ကင်းရွာကို ဝင်တယ်၊ တချို့ကလည်း စစ်တပ်က လာပြီဆိုတာနဲ့ ပြေးကြတာပေါ့၊ တပ်ထောက်ခံတဲ့ သူတွေကျတော့ မပြေးကြဘူး၊ စစ်တပ်က လိုက်ရှာတော့ အိမ်တစ်အိမ်မှာ တပ်ထောက်ခံတဲ့သူ တွေ့သွားတယ်၊ တွေ့သွားတော့ လှမ်းခေါ်တာ ဘာလို့ မထွက်ခဲ့တာလဲပေါ့၊ မူးရူးနေပြီး လှမ်းခေါ်တာ ဟိုကောင်က ကြောက်နေတော့ လှမ်းခေါ်ပြီး နှိပ်စက်တယ်၊ ဟိုကောင်က တပ်ထောက်ခံတဲ့သူပါ၊ ကြံ့ခိုင်ရေးကို မဲထည့်ခဲ့တာပါ ပြောလည်း ရိုက်နှက်တယ်၊ မြေကြီးမှာ လေးဘက်ထောက်ထားတဲ့ အရာတွေ ရှိတယ်၊ ဒါက လိင်အကြမ်းဖက် ထားတာလား၊ ဘာလဲတော့ မသိဘူး၊ နောက် တရွတ်တိုက် ဆွဲသွားတဲ့ အရာတွေရော၊ ထုထောင်းနှိပ်စက်တဲ့ အသံတွေရော အဝေးက ကြားနေရတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးတွေပေါ့။ တချို့တွေက သူတို့ကို မလုပ်လောက်ဘူးဆိုပြီး နေခဲ့တယ်၊ စစ်တပ်ကလည်း တစ်ခါတစ်ရံ ဉာဏ်များတယ်၊ တချို့ရွာတွေဆို ဘာမှမလုပ်ဘူး၊ ဘာမှမလုပ်ဘူးဆိုပြီး မရှောင်မိရင် အကုန်စုဖမ်းတယ်။ သေဆုံးမှုက ခန့်မှန်းရခက်လောက်အောင် များနေတယ်၊ စစ်တမ်းကောက်ဖို့ကလည်း တော်တော်ခက်ခဲတယ်”

thapyayaye-village-burn.jpg
၂၀၂၂၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီတပ် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ယင်းမာပင်မြို့နယ်ထဲက သပြေအေးရွာကို တွေ့ရစဉ် (Photo: CJ)

စစ်သားတွေဟာ ရွာတွေကို ဝင်ရောက်စခန်းချပြီး ရွှေ၊ ငွေ၊ လက်ဝတ်ရတနာတွေကို ယူဆောင်တာ၊ နေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာ၊ အရပ်သားပြည်သူတွေကို ပစ်သတ်တာ တွေကို ပုံမှန်ကျုးလွန်နေတယ်လို့ အမည်မဖော်လိုတဲ့ တန့်ဆည်မြို့နယ် ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“ရွာတစ်ရွာကို စဝင်တယ်ဆို သူတို့လုပ်တဲ့ပုံစံအတိုင်း ပတ်မွှေတယ်၊ ပစ္စည်းတွေ ယူတယ်။ ပြီးရင် အနီးဆုံး သူတို့စခန်းကို သယ်တယ်။ သူတို့စိတ်တိုင်းကျ ရပြီဆိုရင် လူတွေကို နှိပ်စက်တယ်၊ အိမ်တွေကို မီးရှို့တယ်၊ ဒါ ကျွန်တော်တို့ရွာရဲ့ ဖြစ်ရပ်ပေါ့။ တခြားရွာတွေလည်း ဒီလိုပါပဲ၊ နှိပ်စက်ပြီး သေသွားရင် ထုံးစံအတိုင်း အကြောင်းပြချက် ပေးတယ်၊ PDF ကို ထောက်ပံ့လို့ ဆိုပြီး ပြောတယ်၊ ကျွန်တော်တို့ ရွာဘက်တွေဆိုရင် ဗိုလ်နဂါးကို ထောက်ပံ့လို့၊ ဗိုလ်နဂါး လာတာကို ကြိုဆိုလို့ဆိုပြီး အကြောင်းပြချက် ပေးတယ်၊ အကြောင်းပြချက် ပေးစရာမရှိရင် ကျွန်တော်တို့ ပရဟိတလုပ်နေတာကို အကြောင်းပြချက်ပေးပြီး နှိပ်စက်သွားကြတယ်”

ဒီစွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တုံ့ပြန်ချက် တစ်စုံတစ်ရာ သိနိုင်ဖို့ စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရ ပြန်ကြားရေး ဒု-ဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းကို RFA က ဒီကနေ့ ဖုန်းခေါ်ခဲ့ပေမယ့် ဆက်သွယ်လို့ မရသေးပါဘူး။

Data For Myanmar အဖွဲ့ကတော့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတဲ့ တစ်နှစ်ကျော်အတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်းမှာ လူနေအိမ် အလုံးပေါင်း ၃၁၂၆ လုံး မီးရှို့ခံခဲ့ရပြီး၊ အဲဒီအထဲက ၁၇၃၉ လုံးဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ တစ်လတည်းမှာတင် ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရတာဖြစ်ကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီ လကုန်ပိုင်းမှာ သတင်းထုတ် ပြန်ထားပါတယ်။

“စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးက မလျော့သွားဘူး၊ အရှိန် ပိုကောင်းလာပါတယ်။ အကြောက်တရားအစား နာကြည်းမှုကို အစားထိုးနိုင်လာခဲ့တယ်

စစ်ကိုင်းတိုင်းက ဖြစ်ရပ်တွေကိုကြည့်ရင် စစ်တပ်ဟာ အောက်ခြေတပ်သားတွေကို အရပ်သားတွေအပေါ် သတ်ဖြတ်ခွင့်၊ အဓမ္မကျင့်ခွင့် လိုင်စင်ပေးထားသလို ဖြစ်နေတယ်လို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ (NUG) ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်းက သုံးသပ်ပြောဆိုပါတယ်။

“ဒါမျိုး ရက်ရက်စက်စက် လုပ်ပြတဲ့အခါမှာ ပြည်သူတွေက သူတို့ကို ကြောက်လန့်ပြီး တော့ တပ်ဦးကျွံသွားတယ်၊ တပ်ဦးလန်သွားမယ်ဆိုတာ တပ်ဦးကျိုးသွားမယ် အဲလို ရည်ရွယ်တဲ့ သဘောဖြစ်ပေမယ့် ငါတို့ကို ဒီလို လုပ်လာနိုင်တယ်ဆိုပြီး ပြည်သူတွေ စိတ်ဓာတ်ပျက်ပြားသွားမယ် ထင်ထားပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ အခုတွေ့နေရတဲ့အခါမှာ သာမန်ပြည်သူတွေရဲ့ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးက မလျော့သွားဘူး၊ အရှိန် ပိုကောင်း လာပါတယ်။ အကြောက်တရားအစား နာကြည်းမှုကို အစားထိုးနိုင်လာခဲ့တယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ သူတို့ရဲ့ အကြမ်းဖက်တပ်တွေကို တမင်သက်သက် ကျုးလွန်ခွင့် ပေးထားတဲ့ သဘောပါ၊ အရင်ကပြောခဲ့သလို License to Rape မုဒိမ်းကျင့်ခွင့် လိုင်စင် ပေးပြီး တိုင်းရင်းသားအမျိုးသမီးတွေကို ကျုးလွန်လုပ်ဆောင်ခွင့် ပေးသလိုမျိုး License to Crime လို့ ခေါ်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုကျုးလွန်ခွင့် လိုင်စင်ပေးထားသလိုပဲ ဖြစ်ပါတယ်”

စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့ တစ်နှစ်ကျော်အတွင်း အပြစ်မဲ့အရပ်သား ၁၆၀၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ ၁၂,၅၃၄ ဦး အဖမ်းခံထားရတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အသင်း AAPP က မတ်လ ၄ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

RFA News