မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်ဘေးဒုက္ခသည် လေးသိန်းခွဲကျော်ရှိ

မြန်မာနိုင်ငံ၌ လက် နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် ထွက် ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသည့် စစ် ဘေးဒုက္ခသည် ၂၀၁၈နှစ်ကုန်ပိုင်း အထိ လေးသိန်းခွဲကျော်ရှိကြောင်း စစ်ရှောင် ပြည်သူများအရေး ဆောင်ရွက်သောအဖွဲ့ ၁၅ ဖွဲ့ ပူးပေါင်းထုတ်ပြန်သည့် ‘အိမ် မလွမ်းသူ ဘယ်သူရှိမလဲ – မြန် မာနိုင်ငံ၏ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ နှင့် ဆက်စပ်နေသော ကာလရှည် ကြာနေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးတိမ်း ရှောင်မှုများ’ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ကရင်နှင့်ကရင် နီတိုင်းရင်းသားအများစု နေထိုင် သည့် ဒုက္ခသည်စခန်းများ၌ ဒုက္ခ သည် ကိုးသောင်းခုနစ်ထောင်ခန့်၊ ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းတွင် ကချင်၊တအာင်း နှင့်ရှမ်းစစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် တစ် သိန်းခြောက်ထောင်ခန့်၊ မြန်မာ နိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်း၌ ကရင် နှင့် မွန်စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် နှစ် သိန်းရှစ်သောင်းခန့်ရှိနေကြောင်း ယမန်နေ့က ထုတ်ပြန်သည့်အစီ ရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြသည်။

ကူညီ ထောက်ပံ့မှုများ လျော့ကျလာခြင်းနှင့် အနာဂတ် ရေရာသေချာမှုမရှိခြင်းကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းမှ ပြည်သူ အချို့ စိတ်ကျရောဂါခံစားနေရ ကြောင်း စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည် စခန်းမှ တာဝန်ရှိသူများက ပြော ကြားသည်။

ဘဝရပ်တည်ရေးရွေးချယ် စရာ နည်းလမ်းမရှိခြင်းကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းများ တွင် စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းမှုနှင့် မိမိကိုယ်ကိုယ် သေကြောင်းကြံ စည်မှုနှုန်း တိုးမြင့်လာသည်အထိ ဦးတည်လာသကဲ့သို့အိမ်တွင်းအ ကြမ်းဖက်မှု၊ လောင်းကစား၊ မူး ယစ်ဆေးဝါးနှင့် အရက်စွဲခြင်းတို့ ကြောင့် အခြားလူမှုရေးဆိုးကျိုး သက်ရောက်မှုများ မြင့်တက်လာ ကြောင်း အစီရင်ခံစာ၌ ဖော်ပြ သည်။

တိုက်ပွဲကြောင့် နေရပ် စွန့်ခွာတိမ်းရှောင်ရသူများ နေ ရပ်ပြန်ရေး အစိုးရ၊ တပ်မတော် နှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း များက ဆောင်ရွက်သင့်သည့် အ ကြံပြုချက်များကို စစ်ဘေးရှောင် ပြည်သူများအရေးဆောင်ရွက်နေ သည့် ၁၅ ဖွဲ့က ယမန်နေ့တွင် ကျရောက်သည့် ကမ္ဘာ့ဒုက္ခသည် များနေ့၌ ပူးပေါင်းထုတ်ပြန်သည်။

‘အိမ်မလွမ်းသူ ဘယ်သူ ရှိမလဲ – မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်နက် ကိုင်ပဋိပက္ခနှင့် ဆက်စပ်နေသော ကာလရှည်ကြာ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်မှုများ’ အစီ ရင်ခံစာကို ဇွန်လ ၂၀ ရက်က ပူး ပေါင်းထုတ်ပြန်ပြီး စစ်ဘေးရှောင် ပြည်သူများအတွက် ဆောင်ရွက် သင့်သည့်အချက်များကို ထည့် သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။

အစိုးရထံသို့ အကြံပြုချက် ၁၉ ချက်၊ တပ်မတော်ထံသို့အကြံ ပြုချက်ခြောက်ချက် ပါဝင်ကာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိ်ုင် အ ဖွဲ့အစည်းများထံသို့ ၁၁ ချက် အကြံပြုထားသည်။ ထို့အပြင် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ထောက် ပံ့နေသော အလှူရှင်များ၊ ကုလ သမဂ္ဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာမဟာ မင်းကြီးရုံး( UNHCR) နှင့် အစိုးရ မဟုတ်သော နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အ စည်းများကိုလည်း အကြံပြုချက် ဟူ၍ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်။

အစိုးရထံ အကြံပြုချက်များ တွင် မြေမြှုပ်မိုင်းများရှင်းလင်း ပေးရေး၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဖြစ်စေသည့် အကြောင်းရင်းကို ရှာဖွေ၍ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်း စဉ်ကို ခိုင်မာစွာ လုပ်ဆောင်စေ ရေးနှင့် စစ်ရှောင်ပြည်သူများအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ် ငန်းစဉ်၏အရေးပါသော အစိတ် အပိုင်းအဖြစ် ထည့်သွင်းဆွေးနွေး အကောင်အထည်ဖော်ရန် ဖော်ပြ သည်။

တပ်မတော်အနေဖြင့် စစ် မှန်သော ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ အုပ်ချုပ်မှုစနစ်တစ်ခု ဖော်ဆောင် နိုင်ရန် ၂၀ဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေပြင်ဆင်ခြင်းကို အားပေး ထောက်ခံရန်နှင့် နိုင်ငံရေးတွင် စစ်တပ်ပါဝင်စွက်ဖက်မှုများကို ရုပ်သိမ်းရန် ယမန်နေ့တွင် ထုတ် ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာ၌ဖော်ပြ သည်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက် ကိုင်အဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် ဒုက္ခ သည်များ၏ အိုးအိမ်၊ မြေယာနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးများကိုငြိမ်း ချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်၏ အရေးပါ သော အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ထည့် သွင်းဆွေးနွေး အကောင်အထည် ဖော်ရန်နှင့် တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့ များအချင်းချင်းကြားဖြစ်စေ၊ အ ခြားအဖွဲ့များနှင့် ဖြစ်စေ အပြန် အလှန်ထိပ်တိုက်ပစ်ခတ်တိုက် ခိုက်မှုများကို ရှောင်ကြဉ်ရန်နှင့် ပြည်သူလူထုအား အကာအ ကွယ်ပေးနိုင်ရေး အတူတကွ လက်တွဲဆောင်ရွက်ရန် အကြံပြု ထားသည်။

‘‘ကျွန်မတို့နိုင်ငံအတွက် အ ကူအညီ၊ အထောက်အပံ့တွေ အပြင် စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်း တွေလည်း တိုးလာနေတယ် ပြော ကြပေမယ့် ကျွန်မတို့ကတော့ ဒီ ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်းမှာ ထွက် ပြေးတိမ်းရှောင်ရတဲ့ တိုင်းရင်း သားလူထုတွေအတွက် အဆိုးဆုံး အခြေအနေတချို့ကိုပဲ မြင်နေ ရပါတယ်’’ဟု ကရင်ဒုက္ခသည် ကော်မတီမှ နော်ဘလူးမင်းနိုက် ဇန်က ယမန်နေ့တွင် မှတ်ချက်ပြု သည်။

ဒုက္ခသည်အားလုံးအတွက် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များနှင့်အတူ အတတ်နိုင်ဆုံး ကူညီမည်ဖြစ် ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည် များဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီး မစ္စတာ ဖိလစ်ပိုဂရန်ဒီက ယမန်နေ့က ကတိပြုပြောကြားသည်။

ဇွန်လ ၂၀ ရက်တွင်ကျ ရောက်သည့် ကမ္ဘာ့ဒုက္ခသည်များ နေ့အထိမ်းအမှတ်သတင်းစကား ၌ ၎င်းကယင်းသို့ထည့်သွင်း ပြောကြားခြင်းဖြစ်သည်။ ရွှေ့ ပြောင်းဒုက္ခသည်များ ယခင်က ထက်များလာသော်လည်း ကူညီ နိုင်ရေး ပိုမိုကောင်းမွန်သော နည်းလမ်းများရှာဖွေတွေ့ရှိထား ကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။

‘‘သာမန်လူများကလည်း စတင်လှူဒါန်းလာပြီး စေတနာ အားဖြင့် လုပ်အားပေးလာကြပါ တယ်။ လူသားတွေရဲ့ကိုယ်ချင်း စာစိတ်တွေဟာလည်း ကြံ့ကြံ့ခံ လျက်ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဤ ကမ္ဘာ့ဒုက္ခသည်များနေ့မှာ ကျွန် တော်တို့ရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေကို ဆုပ်ကိုင်ထားရမယ်’’ဟု ကုလ သမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက ပြောကြားသည်။

7DayNews