စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းမြို့နယ်၊ တာတိုင်ကျေးရွာမှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ တပ်မ ၉၉ က မတ်လ ၁ ရက်နေ့နဲ့ ၂ ရက်နေ့တွေမှာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးနဲ့ ဒေသခံ ၁၆ ဦးကို ကိုယ်လက်အင်္ဂါတွေ ဖြတ်တောက် သတ်ဖြတ်ခဲ့သလို အမျိုးသမီးတွေကို အဓမ္မပြုကျင့် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရတယ်လို့ သေဆုံးသူမိသားစုဝင်တွေ၊ ဒေသခံတွေနဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေ ကပြောပါတယ်။

မတ်လ ၆ ရက်နေ့မှာ အွန်လိုင်းကနေ ကျင်းပတဲ့ တာတိုင်ကျေးရွာလူအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောခဲ့တာပါ။

“သေနတ်နဲ့ ပစ်မသတ်ခင်မှာလည်း ခေါင်းတွေထုရိုက်ထားတာ ပိန်ရှုံ့နေတာပါပဲ။ မမြင်ရက်စရာပါပဲ။ အနိဋ္ဌာရုံပါပဲ ။ အဲ့ဒီထက်ပိုဆိုးတာကတော့ အဲ့ဒီနေ့က ကျွန်တော်တို့သွားတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးတွေကအစ မတော်တရော်လုပ်ပြီး သတ်ထားတဲ့အခါ တော်တော်လေးကို စိတ်မကောင်းဖြစ်ရတဲ့ အရာတွေပေါ့။”

စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ တပ်မ ၉၉ ဟာ မတ်လ ၁ ရက်နေ့မှာ စစ်ကိုင်းမြို့နယ်၊ တာတိုင်ကျေးရွာကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ပြီး ကျေးရွာကနေ ပြန်ထွက်ချိန်မှာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ရဲဘော်မိုက်ကယ် (ခေါ်) ကိုကျော်ဇော ကိုအပိုင်းပိုင်းဖြတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး သူရဲ့ရုပ်အလောင်းကို ဒေသခံတွေက မတ်လ ၂ ရက်နေ့မှာ ရွာမှာ တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ NUG အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရကပြောပါတယ်။

မတ်လ ၁ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်ကသူတို့ကိုယ်သူတို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့လို့ပြောပြီး ကျေးရွာအတွင်း ဝင်ရောက်လာခဲ့တာလို့ တာတိုင်ကျေးရွာဒေသခံ ဦးမြင့်က ပြောပါတယ်။

“PDF လို့ပြောပြီးဝင်လာတဲ့အခါ တွေ့တဲ့ကလေးတွေက PDF လို့ပဲထင်ကြတာ။ အဖွဲ့ကဖျောက်ပြီး ဖြန့်ပြီးလာတာ။ ရွာမြောက်ဖျားကို ဝင်နေတာတောင် တောင်ဖျားကလူက ဟုတ်မှဟုတ်ပါ့မလား။ ထင်ရတယ်။ PDF တွေလားပေါ့။ နောက်မှ ဟုတ်သည်ဖြစ်စေမဟုတ်သည်ဖြစ်စေဆိုပြီး တချို့တလေက ပြေးကြတာပေါ့။ တချို့တလေကတော့ မပြေးတော့ မိကုန်တာပေါ့။ အားလုံးပေါင်းလူ ၇၀ လောက် ပြည်သူအဖိုးကြီး၊ အဖွားကြီး ကလေးငယ်တွေအပါအဝင်ပေါ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းထဲခေါ်ပြီး စုစည်းထားတာပေါ့။ ရိုက်တဲ့ဟာရိုက် နှက်တဲ့ဟာနှက်ပေါ့။ တအားပြင်းပြင်းထန်ထန်ရိုက်မယ့် ဟာဆိုရင် ဘုန်းကြီးကျောင်းနဲ့ ဝေးရာအပြင်ဘက် ခေါ်သွားပြီး ရိုက်နှက်တာပေါ့။”

တာတိုင်ကျေးရွာကနေ မတ်လ ၂ ရက်နေ့ စစ်ကြောင်းပြန်ထွက်ချိန်မှာ စစ်ကောင်စီက ဒေသခံ ၁၆ ဦးကို လူသားဒိုင်းအဖြစ်ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲ့ဒီထဲအသက် ၁၇ နှစ်ကနေ ၆၇ အရွယ် အမျိုးသား ၁၃ ဦးနဲ့ အမျိုးသမီး သုံးဦးပါဝင်သွားခဲ့ပါတယ်။

ဒီလို လူသားဒိုင်းအဖြစ်ခေါ်ဆောင်သွားတဲ့ ၁၆ ဦးစလုံးလည်း အသတ်ခံခဲ့ရပြီး သူတို့ရဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေကို စစ်ကိုင်းမြို့နယ်၊ တာတိုင်ကျေးရွာနဲ့ မြင်းမူမြို့နယ်၊ ညောင်းရင်းကျေးရွာ၊ ညောင်ရင်းကျွန်းမှာ မတ်လ ၂ ရက်နေ့မှာပဲ ဒေသခံတွေက သုံးစုကွဲပြီး ပြန်လည် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာလို့ ပြောပါတယ်။

Sequence 10.02_13_46_00.Still004.jpg
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁ ရက်နေ့နှင့် ၂ ရက်နေ့အတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းမြို့နယ် တာတိုင်ကျေးရွာ သတ်ဖြတ်ခံရမှုမှာ သေဆုံးခဲ့သူများစာရင်း။ (Photo:NUG)

သေဆုံးသူတွေရဲ့ရုပ်အလောင်းတွေကို ခက်ခက်ခဲခဲ ပြန်လည်ကောက်ယူပြီး သဂြိုဟ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဒေသခံတောင်သူ ကိုဟွန်ဒါက ပြောပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ ယူဆမှုအရတော့ လွှတ်ပေးပြီး သေနတ်နဲ့နောက်ကနေ ပစ်တဲ့ပုံစံ၊ သေနတ်ဒဏ်ရာတွေ တွေ့တယ်။ ဦးခေါင်းတွေရိုက်ခွဲထားပြီးတော့ ကွဲနေတာတွေလည်းရှိတယ်။ အမျိုးသမီးရုပ်အလောင်းတွေ ဆိုရင် ကစဉ့်ကလျားနဲ့ အင်္ကျီအဝတ်အစားတွေဆိုရင် မြင်မကောင်းအောင်၊ အဲ့ဒါတွေ ကျွန်တော်တို့ ပြန်ဆွဲဖုံးပြီး နောက်ထပ်ကိုးလောင်းကောက်တာ ကျွန်တော်တို့ ခဲရာခဲဆစ်ကောက်ခဲ့ရတာပါ။”

ဒေသခံငါးဦးရဲ့ရုပ်အလောင်းကို ပထမအကြိမ်တွေ့ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ကိုဦးနဲ့ နောက်နှစ်ဦးရဲ့ အလောင်းတွေကို တွေ့ခဲ့တာလို့ ပြောပါတယ်။

ဒေသခံဦးမြင့်က အမျိုးသမီးတွေအဓမ္မပြုကျင့်သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရတာလို့ သူ့မျက်မြင်ကို ထုတ်ဖော်ပြောပါတယ်။

“သေနတ်နဲ့ ပစ်မသတ်ခင်မှာလည်း ခေါင်းတွေထုရိုက်ထားတာ ပိန်ရှုံ့နေတာပါပဲ။ မမြင်ရက်စရာပါပဲ။ အနိဋ္ဌာရုံပါပဲ ။ အဲ့ဒီထက်ပိုဆိုးတာကတော့ အဲ့ဒီနေ့က ကျွန်တော်တို့သွားတဲ့အခါမှာ အမျိုးသမီးတွေကအစ မတော်တရော်လုပ်ပြီး သတ်ထားတဲ့အခါ တော်တော်လေးကို စိတ်မကောင်းဖြစ်ရတဲ့ အရာတွေပေါ့။”

ဒီလိုရာဇဝတ်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး ICC တင်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေပြီး ICC က မြန်မာ့အရေးကို လက်ခံဖို့ ဖိတ်ကြားထားတာရှိတဲ့အတွက် စုံစမ်းစစ်ဆေးလာရင် ဒီအမှုကိုလည်း ခိုင်ခိုင်မာမာတင်ပြနိုင်ဖို့ ဆောင်ရွက်ထားတယ်လို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ လူ့အခွင့်အရေးဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်းက ပြောပါတယ်။

sagaing009.jpg
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁ ရက်နေ့နှင့် ၂ ရက်နေ့အတွင်း စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းမြို့နယ် တာတိုင်ကျေးရွာ သတ်ဖြတ်ခံရမှု ဖြစ်ပွားရာနေရာပြ မြေပုံ။ (Photo:NUG)

အခု ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ၊ ဂျီနီဗာမြို့မှာ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအစည်းအဝေးကျင်းပနေပြီး ဒီကိစ္စကို နိုင်ငံတကာက မမေ့လျော့ဖို့ လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

“တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင်ပဲ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးကို ဂျီနီဗာမြို့မှာ ကျင်းပနေပါတယ်။ နိုင်ငံတွေ အားလုံးစုဝေးပြီး လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စဆွေးနွေးနေတဲ့ ကာလအတွင်းမှာ မြန်မာပြည်မှာ အခုလိုမျိုး ပြည်သူလူထုတွေ သတ်ဖြတ်ခံနေရတဲ့ ကိစ္စကိုမမေ့လျော့ဖို့ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝိုင်းဝန်းဆွေးနွေးရုံတင်မကဘဲ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီကို အရေးယူနိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ဆက်လက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါတယ်။”

NUG ရဲ့စာရင်းတွေအရ ငါးဦးအထက် သတ်ဖြတ်ခံရမှုကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှုလို့ သတ်မှတ်ပြီး မှတ်တမ်းတင်ထားရာမှာ အကြိမ် ၃၀ ကျော်ရှိပြီလို့ ပြောပါတယ်။ ၁၄ ယောက်၊ အယောက် ၃၀ စသဖြင့် လူအများအပြား သတ်ဖြတ်ခံရမှုတွေ ပါဝင်တယ်လို့ ဝန်ကြီးဦးအောင်မျိုးမင်းကပြောပါတယ်။

တာတိုင်ကျေးရွာ အစုလိုက်အပြုံလိုက်အသတ်ခံရမှုမှာ အမေ၊ ညီ၊ အဒေါ်နဲ့ ယောက်ဖဖြစ်သူတို့ အသတ်ခံခဲ့ရသူ မိသားစုဝင် ကိုနိုင်သူအောင်က သူတို့မိသားစုလိုအဖြစ်ဆိုးမျိုး နောက်ထပ် ဘယ်သူ့ကိုမှ မကြုံစေလိုဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ အများကြီးခံစားခဲ့ရပြီ။ အများကြီးပေးဆပ်ခဲ့ရပြီ။ ပြည်သူလူထုတွေကို နောက်ထပ်အဲ့ဒီလိုမျိုး ထပ်ပြီးမဖြစ်စေချင်ဘူး။ ကျွန်တော်အနေနဲ့ မိသားစုလေးယောက်ပါသွားတဲ့ သူအနေနဲ့တောင်းဆိုချင်တာက ကျွန်တော်လို နောက်ထပ်မိသားစုတွေ၊ ပြည်သူတွေမဖြစ်ရအောင်၊ နိုင်ငံတကာကော၊ ဝန်ကြီးဌာနတွေကပါ လုပ်ဆောင်ပေးကြဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။”

ဒီဖြစ်ရပ်ကြောင့် တာတိုင်ကျေးရွာအပါအဝင် အနီးနားကျေးရွာတွေက ဒေသခံတွေဟာ စိတ်မလုံခြုံတော့တာကြောင့် နေရပ်ကိုစွန့်ခွာဖို့ ပြင်ဆင်နေကြလို့ ရွာတွေပျက်သွားမှာ စိုးရိမ်လို့ ကူညီကြဖို့ ဒေသခံတွေက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ထည့်သွင်းတောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

“ကျွန်တော်အနေနဲ့ မိသားစုလေးယောက်ပါသွားတဲ့ သူအနေနဲ့တောင်းဆိုချင်တာက ကျွန်တော်လို နောက်ထပ်မိသားစုတွေ၊ ပြည်သူတွေမဖြစ်ရအောင်၊ နိုင်ငံတကာကော၊ ဝန်ကြီးဌာနတွေကပါ လုပ်ဆောင်ပေးကြဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။”

NUG ရဲ့စာရင်းတွေအရ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မတရားသတ်ဖြတ်ခံရသူ ၃၀၀၀၊ ဖမ်းဆီးခံထားရသူ ၁၈၀၀၀၊ ဖမ်းဆီးခံရပြီး သေဆုံးသူ ၉၀၀၊ လေကြောင်းက အပြင်းအထန်တိုက်ခိုက်မှု ၆၀၀ ကျော်၊ လက်နက်ကြီးနဲ့ တိုက်ခိုက်မှု ၁၂၀၀ ကျော်နဲ့ အိမ်ပေါင်း ခြောက်သောင်းကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံထားရတယ်လို့ ဝန်ကြီး ဦးအောင်မျိုးမင်းကပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်သူတွေဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ကာကွယ်ဖို့လိုသလို နိုင်ငံတကာရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုလည်း လိုအပ်တာမို့ စစ်ကောင်စီကို လုံလောက်တဲ့ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု၊ လက်နက်ပိတ်ဆို့မှုနဲ့ လေယာဉ်ဆီတင်ပို့ ရောင်းချမှုတွေ ရပ်တန့်ဖို့ NUG က နိုင်ငံတကာကို တောင်းဆိုကြောင်းလည်း ထည့်သွင်းပြောခဲ့ပါတယ်။

တာတိုင်ကျေးရွာလူအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခံရမှု ဖြစ်ရပ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ကောင်စီရဲ့ တုံ့ပြန်ချက်ကို ရနိုင်ဖို့ စစ်ကောင်စီပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို RFA ဝါရှင်တန်ဒီစီရုံးက ဖုန်းနဲ့ ဆက်သွယ် မေးမြန်းခဲ့ပေမယ့် ဖုန်းလက်ခံဖြေကြားမှုမရှိပါဘူး။

RFA Burmese