ထိုလမ်းပိုင်း တစ်လျှောက်တွင် လေကြောင်း၊ လက်နက်ကြီးနှင့် အတွဲလိုက် ဒုံးပါသုံး၍ စစ်ကောင်စီက အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်နေသည်မှာ တစ်လနီးပါး ကြာပြီဖြစ်သည်။
လက်နက်နှင့် ကျည်ဆန် အလှူခံ တိုက်နေရသည့် ကရင်နီကာကွယ်ရေးတပ်များ ထိန်းချုပ်ရာ မိုးဗြဲ- ဒီးမော့ဆို လမ်းပိုင်းကို လေကြောင်းအပါအဝင် လက်နက်ကြီးမျိုးစုံသုံးကာ တစ်လဝန်းကျင် ထိုးစစ် ဆင်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်မှာ ဒီးမော့ဆိုမြို့နှင့် လက်တကမ်းအကွာ ရောက်လာသည်။
နေပြည်တော်နှင့် လေးနာရီခွဲဝန်းကျင်သာ ခရီးကွာဝေးသည့် ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း မိုးဗြဲတွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်က စတင်ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် ကရင်နီကာကွယ်ရေးတပ်များ ထိန်းချုပ်ရာ ဒီးမော့ဆို မြို့ဘက်ကို အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် နေ့စဉ်ရက်ဆက် တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်သည်။
လက်နက်အင်အားမမျှ၍ မိုးဗြဲ ဒီးမော့ဆို လမ်းပိုင်းတစ်လျှောက် ခံစစ်နေရာ တစ်ခုပြီးတစ်ခု ဆုတ်ခွာပေးခဲ့ရပြီးနောက် ယမန်နေ့ (မတ်၁၂) နံနက်တွင် ဒီးမော့ဆိုမြို့ပေါ်နှင့် မိနစ်ပိုင်းသာဝေးသည့် ဒေါငံခါးရပ်ကွက်သို့ စစ်ကောင်စီ၏ ထိုးစစ်ရောက်လာသည်ဟု ကရင်နီအမျိုးသားများကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။
စစ်ကောင်စီတပ်က အင်အား ၂၀၀ နီးဖြင့် ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်ကာ ယမန်နေ့ည ၉ နာရီခန့်မှစ ၍ အတွဲလိုက်ပစ်ခတ်နိုင်သော ဒုံးလက်နက်များဖြင့်ပါ ပစ်ခတ်ကြောင်း KNDF တာဝန်ရှိသူက ဆိုသည်။
စစ်ရေးအရ အရေးပါသည့် ဒေါငံခါးရပ်ကွက်ကို ဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များ ယာယီလက်လွှတ်ခဲ့ရသည် ဟုလည်း KNDF တပ်ရင်း ၁ က ယနေ့ (မတ် ၁၃) နံနက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။
“ဒီလို(ဒုံးတင်ယာဉ်)နဲ့ ပစ်တာလေ။ ကျနော်တို့မှ ခံနိုင်စရာမရှိတာ။ အတွဲလိုက်ပစ်တယ်။ အဲဒါတွေတင်မကဘူး။ ၆၀၊ ၈၀၊ ၁၂၀၊၁၂၂ (မမ-လကနက်ကြီးများ) အဲဒီလိုတွေ ဆက်တိုက်ပစ်တာ။ (နယ်မြေ) မပေးချင်ပေမယ့် လက်နက်ကြီးကြားမှာ အသက်တွေ ထပ်မပေးရဖို့အတွက် ဆုတ်လိုက်ရပါတယ်” ဟု KNDF တပ်ရင်း ၁ တာဝန်ရှိသူက ပြောသည်။
သို့သော် ဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များ ဒီးမော့ဆိုမြို့ကို လုံးဝစွန့်လွှတ်လိုက်ရသည့် အခြေအနေ မဟုတ် သေးဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။ စစ်ရှောင်များအခြေအနေနှင့် စစ်ကောင်စီကို မည်သို့ ခုခံနေသည်ကိုမူ အသေးစိတ် မသိရပေ။
“အရင်ကလို ဒီ ဒေါငံခါးကနေ မိုးဗြဲအထိ ကောင်းကောင်းထိန်းချုပ်နိုင်ရင် စစ်ရေးအရရော၊ စစ်ရှောင် ပြည်သူအတွက်ကော အဆင်ပြေတာတော့ မဟုတ်ပေမယ့် ပိုခံသာစေပါတယ်။ ပြောရရင် စစ်ရှောင်ဖို့ နေရာရှိခဲ့တယ်ဗျာ။ အခုတော့ သူတို့ စစ်ရှောင်ဖို့ နေရာလည်း မရှိတော့ပါဘူး” ဟု KNDF တပ်ရင်း ၁ တာဝန်ရှိသူက ပြောသည်။
“ဒေါငံခါးကို ပြန်လိုချင်ပါတယ်။ ရအောင် ပြန်လည်း ယူပါမယ်။ ဝိုင်းဝန်းကူပေးကြပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
မိုးဗြဲမှ ဒီးမော့ဆိုသို့ စစ်ကောင်စီ စစ်ဆင်ရာလမ်းကြောင်း တည်နေရာပြမြေပုံ။
တိုက်ပွဲများတွင် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်အတွင်းရှိ ခြေလျှင်တပ်ရင်း ၁၀၂၊ ခြေမြန်တပ်ရင်း ၄၂၇၊ မြို့မ ရဲစခန်း၊ ပြည်အောင်ရတနာဆီဆိုင်၊ လွိုင်ကော်ရှိ ခြေလျှင်တပ်ရင်း ၂၆၁ ကဲ့သို့ စစ်ကောင်စီ တပ်စွဲရာ နေရာများမှ လက်နက်ကြီး အဆက်မပြတ် ပစ်ကူပေးနေသည်ဟု အထက်ပါ KNDF တာဝန်ရှိသူက ပြောသည်။
ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်အတွင်း ကင်းထောက်လေယာဉ်များ နေ့နေ့ညည ပျံသန်းနေပြီး စစ်ရှောင်စခန်းများပါမကျန် ရေတွက်၍ မရနိုင်တော့သည်အထိ စစ်ကောင်စီက တိုက်လေယာဉ်ဖြင့် ဗုံးကြဲနေသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
ထို့အပြင် မိုးဗြဲ-ဒီးမော့ဆို လမ်းတစ်လျှောက်ရှိ ကျေးရွာများကို စစ်ကောင်စီက လက်နက်ကြီးဖြင့်ပစ်၊ လေယာဉ်ဖြင့် ဗုံးကြဲ၊ မီးရှို့၊ အရပ်သားများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ထိုသူက ဆက်ပြောသည်။
တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသည့် အခြေအနေတွင် ဒေသတွင်းဆက်သွယ်ရေးလိုင်းများ ဖြတ်တောက်ခံထားရ သဖြင့် အချက်အလက် အသေးစိတ်အတည်မပြုနိုင်သေးဟု အထက်ပါ တာဝန်ရှိသူက ပြောသည်။
တစ်လနီးပါးကြာ နေ့စဉ် တိုက်ပွဲများအတွင်း စစ်ကောင်စီဘက်မှ သေဆုံးသူ ၁၀၀ ကျော်ရှိကာ အချို့ကို သုံ့ပန်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းတို့ ဘက်မှ ၄၀ ဝန်းကျင် သေဆုံးကာ ဒဏ်ရာရသူများကြောင်း KNDF ၏ အပတ်စဉ် တိုက်ပွဲသတင်းထုတ်ပြန်ချက်များတွင် တွေ့ရသည်။
ထိုကာလအတွင်း စစ်ရှောင်စခန်းများပါ ဗုံးကြဲခံရ၍ သေဆုံးသည့် အရပ်သား ၄ ဦး၊ စစ်ကောင်စီ၏ မြေပြင် စစ်ဆင်ရေးများအတွင်း သတ်ဖြတ်ခံရသည့် အရပ်သား ၁၅ ဦးထက် မနည်းရှိသည်ဟု KNDF စာရင်းက ဆိုသည်။
ကယားပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ဖယ်ခုံမြို့နယ်တို့ ပါဝင်သည့် ကရင်နီဒေသတွင် စစ်ဘေး ရှောင် ၁၇၀၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး စားနပ်ရိက္ခာရှားပါးမှုနှင့် ကြုံတွေ့နေရကာ စစ်ကောင်စီ၏ ပစ်ခတ်မှုများကြောင့် မကြာခဏနေရာရွှေ့ပြောင်းနေရသည်ဟု လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုသည့် အကူအညီပေး နေသူအချို့ ထံမှသိရသည်။
အတွဲလိုက် ဒုံးပစ်ယာဉ်ဖြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်နေစဉ်။ ဓာတ်ပုံ-စစ်ကောင်စီ
ပြည်သူမဲပေးရွေးချယ်ထားသည့် အရပ်သားအစိုးရကိုဖြုတ်ချကာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန် တစ်နှစ်ကျော်အတွင်း ဆန္ဒပြလျှင်ပင် သေနတ်ဖြင့်ပစ်သည့် စစ်ကောင်စီကို နိုင်ငံအနှံ့ခုခံနေကြရာတွင် ကရင်နီဒေသသည် ထင်ရှားသည်။
နှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် ဒေသခံကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များက ကယားပြည်နယ် မြို့တော်လွိုင်ကော်မြို့ကိုပါ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ထိန်းချုပ်နိုင်သည့် အခြေအနေဖြစ်ခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက ထိုဒေသသို့ အလုံးအရင်းဖြင့် စစ်ဆင်လာသည်။
အင်တာနက်နှင့် ဖုန်းလိုင်းများဖြတ်တောက်၊ လက်နက်မျိုးစုံနှင့် လေကြောင်းပါ သုံး၍ စစ်ကောင်စီက တိုက်ခိုက်ချိန်တွင် တိုက်ပွဲဝင်လက်နက် မပြည့်စုံသည့်ဒဏ်ကို ဒေသခံကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များ ကြုံနေရသည်ဟု ထိုတိုက်ပွဲများတွင် ကိုယ်တိုင်ပါဝင် တိုက်ခိုက်နေသူ အချို့ထံမှသိရသည်။
“လက်နက်အင်အားမညီမျှတာ တစ်ခုတည်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ခုခံခုခံရင်း ကျွန်တော်တို့ တဖြည်းဖြည်း ဆုတ်လာတာ။ ဒါပေမယ့် မတရားမှုကို မခံချင်စိတ်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ တော်လှန်ခဲ့တာပဲ”ဟု KNDF တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။
“(စစ်လက်နက်) ဒီလိုမျိုး သုံးလိမ့်မယ်လို့ မထင်ထားဘူး။ တအားရက်စက်တဲ့ အနေအထားမျိုးတော့ ရှိတယ်ပေါ့နော် စစ်ကောင်စီက” ဟု ကိုယ်ပိုင်မောင်းပြန်ရိုင်ဖယ် သေနတ်မရှိ၍ အလှည့်ကျ တိုက်ပွဲဝင် နေရသည့် ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
၂၀၂၁ စက်တင်ဘာ ၇ ကတည်းက လှည်းနေလှေအောင်းမြင်းဇောင်းမကျန် ပါဝင်မည့် ပြည်သူ့ တော်လှန်ရေးစပြီဟု ကြေညာထားသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနထံကမူ စစ်ကောင်စီကို နိုင်ငံအနှံ့ ခုခံနေသည့် အဖွဲ့များကို မည်သို့ လက်နက်တပ်ဆင်ပေးနေသည်ကို ရှင်း လင်းစွာ မသိရသေးပေ။
“တကယ့်လက်တွေ့မှာတော့ ရန်ပုံငွေကော၊ လက်နက်ရရှိဖို့ကော အားလုံးကို တစ်ပြိုင်တည်း မြှင့်တင်နိုင်ဖို့လုပ်ပါတယ်၊ ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ NUG ကာကွယ်ရေးဌာနရဲ့ အဓိကထားဆောင်ရွက်တဲ့ ကိစ္စရပ်ဖြစ်သလို ဒီကိစ္စကလည်း အခက်အခဲများစွာထဲက ဆောင်ရွက်ရတဲ့ ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်” ဟု အတွင်းဝန် ဦးနိုင်ထူးအောင်က ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းတွင် Myanmar Nowကို ပြောထားသည်။
လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ အဆင့်ဆင့်ကွပ်ကဲမှုစနစ် (Chain of command) ထူထောင်ရန် စစ်ရေး ဆိုင်ရာ ဗဟိုကော်မတီဖွဲ့ထားသည်ဟု လွန်ခဲ့သည့် လေးလကျော်က ပြောထားသည့် ဦးနိုင်ထူးအောင်က မည်သို့ဖော်ဆောင်နေသည်ကိုမူ ထိုတွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုအတွင်း တိကျစွာထည့်သွင်းပြောဆိုခြင်းမရှိပေ။
စစ်ကောင်စီနှင့် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေသည့် ကရင်နီဒေသတွင်မူ တပြန့်တကျဲရှိနေသည့် ခုခံရေးအဖွဲ့များထဲမှ အချို့စု ပေါင်း၍ ၂၀၂၁ မေလတွင် ထူထောင်ထားသည့် ၎င်းတို့ အဖွဲ့မှာ ကရင်နီတပ်မတော် (KA) ၏ အမိန့်ပေးစနစ်အောက်တွင်ရှိသည်ဟု တပ်ရင်း ၁၈ ခုအထိရှိသော KNDF ဘက်က ပြောထားသည်။
မိုးဗြဲ၊ ဖယ်ခုံ၊ ဒီးမော့ဆို၊ လွိုင်ကော်၊ ဖရူဆို စသဖြင့် မြို့နယ်အလိုက်ရှိသည့် PDF အဖွဲ့များကမူ NUG၏ ချိတ်ဆက်ထားသည်ဟု ဆိုကြသည်။
အခြားအဖွဲ့များဖြစ်သည့် KPDF, KGZ, GZ-21-PDF, KDF, JPDF Rangers စသည့်အဖွဲ့များ မှာမူ စစ်ရေးအမိန့်ပေးကွပ်ကဲစနစ် မည်သူနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။
လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို အမိန့်စီးဆင်းမှု စနစ်တစ်ခုအောက်တွင်ထားနိုင်မှ အထိအခိုက်နည်း၍ ရည်မှန်းချက် ပြည့်မြောက်မည်ဟု ကရင်နီဒေသရှိ ဝါရင့်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ (KNPP) အတွင်းရေးမှူး ၂ ဦးအောင်ဆန်းမြင့်က ပြောသည်။
“စစ်ရေးအရ ဆိုလို့ရှိရင် အဆင့်ဆင့်ပေါ့နော်။ စစ်ရေးစီမံချက်ဆိုတာ လုပ်ရတယ်။ အဲလိုလုပ်တဲ့အခါမှာ ညွှန်ကြားမှုက တစ်ခုတည်း မရှိတဲ့အခါကျတော့ ကစဉ့်ကလျား ဖြစ်တာပေါ့နော်။ ကျွန်တော်တို့ အထိနာတာတွေက အများကြီး ဖြစ်သွားနိုင်တယ်ပေါ့နော်” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ပြုသည်။
ကရင်နီဒေသရှိ စစ်ရှောင်စခန်းတစ်ခုကို မတ်လအတွင်း တွေ့ရစဉ်။ ဓာတ်ပုံ-Myanmar Now
တောင်ကုန်း၊ တောင်တန်းများပေါများပြီး ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် နယ်နမိတ်ထိစပ်ကာ လူဦးရေသုံးသိန်း ဝန်းကျင်သာရှိသည့် ကယားပြည်နယ်တွင် စစ်ကောင်စီ၏ အပြင်းအထန် ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ထက်ဝက်ကျော် စစ်ရှောင်နေရသည်ဟု ဒေသခံအရပ်ဘက်အဖွဲ့ စာရင်းများအရ သိရသည်။
မြို့နယ် ၇ ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ကယားပြည်နယ်အတွင်း လူဦးရေ နှစ်သိန်းခွဲကျော်နေထိုင်သည့် လွိုင်ကော်၊ ဖရူဆို၊ ဒီးမော့ဆို မြို့နယ်များတွင် ဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များနှင့် စစ်ကောင်စီတို့အကြား ၂၀၂၁ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှစ၍ တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာဖြစ်ပွားနေသည်။
ထိုဒေသအတွင်း စစ်ကောင်စီကို ခုခံတိုက်ပွဲဝင်နေသည့် ဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့များအတွက် လက်နက်၊ ကျည်ဆန်၊ ရိက္ခာနှင့် စစ်ရှောင်များအတွက် လိုအပ်သည့် အကူအညီများကို အထိုက်အလျှောက် ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန် အလှုခံသည့် နည်းဖြင့် တက်ကြွစွာ ဖြည့်ဆည်းနေသည်ကို Facbook စာမျက်နှာများ ထက်တွင် ထင်ရှားစွာတွေ့ရသည်။
ထိုတိုက်ပွဲများနှင့် ပတ်သက်၍ စစ်ကောင်စီထံ မေးမြန်းနိုင်ခြင်းမရှိပါ။
