ကရင်အမျိုးသမီး အသတ်ခံရမှု တရားမျှတမှုရရေး ဒေသခံများ ဆန္ဒထုတ်ဖော်

ကရင်ပြည်နယ်၊ ဖာပွန်ခရိုင်၊ ဘူးသို နှင့်ဒွယ်လိုး မြို့နယ်များမှ ဒေသခံလူထု ၄၆၀၀ ကျော်က ဇူလိုင်လ ၂၈ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းတွင် ဖာပွန်မြို့နှင့် ကမမောင်း မြို့များသို့ ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး တရားမျှတမှု နှင့် ၎င်းတို့ဒေသတွင် တပ်မတော်က အရပ်သားများအပေါ် သတ်ဖြတ်မှုများ အဆုံးသတ်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ကျေးရွာပေါင်း ၁၁၄ ရွာမှ ဒေသခံ ရွာသူရွာသားပေါင်း ၄၆၅၀ ဦး တို့က ကြွေးကြော်သံများကို ကြွေးကြော်ရင်း ဖာပွန်နှင့် ကမမောင်း မြို့များသို့ ချီတက်ခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို ဆန္ဒပြပွဲသည် တပတ်အတွင်း ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ ၂၂ ရက်နေ့ကလည်း ကျေးရွာ ၃၅ ရွာမှ ဒေသခံ ၁၅၀၀ ကျော်တို့က မြန်မာတပ်မတော် စခန်းများ၏ အပြင်ဘက်၌ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။

၎င်းတို့သည် ဇူလိုင် ၁၆ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော် စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှု ဌာနချုပ်(၈) လက်အောက်ခံ တပ်ရင်းခမရ (၄၀၉) မှ စစ်သည် ၂ ဦးက ပိုလိုထာကျေးရွာမှ ကရင်အမျိုးသမီး နော်မုနော်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်းအား ကန့်ကွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

တပ်သား ၂ ဦးက နော်မုနော်ကို ပစ်သတ်၍ သူ၏ ရွှေဆွဲကြိုးကို ယူခဲ့သည့် ဖြစ်ရပ်သည် ၎င်းတို့အသိုင်းအဝိုင်းများ ရင်ဆိုင်နေရသည့် ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်မှုများထဲမှ နောက်ဆုံး ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ဖြစ်ရပ်တခုဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောကြသည်။
၎င်းတို့ ဒေသအတွင်း လာရောက်အခြေစိုက်သော တပ်မတော် တပ်စခန်း ၄ ခု ကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းပေးရန် တောင်းဆို ကြသည်။

သူတို့က“ ကျွန်ုပ်တို့လူထုကို လာရောက် သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ကျွန်ုပ်တို့ မကျေနပ်ပါ။ ”၊ “ကျွန်ုပ်တို့ ကျေးရွာအပေါ် လွှမ်းမိုး ဖိနှိပ်ခြင်းကို ကျွန်ုပ်တို့ မကျေနပ်ပါ”၊ “ကျွန်ုပ်တို့ လုံခြုံရေးအတွက် စည်းလုံးညီညွတ်စွာ လုပ်ဆောင်ကြပါစို့”၊ “ကျွန်ုပ်တို့ ချက်မြှုပ်ရာ ဒေသနှင့် အမွေအနှစ် ကျွန်ုပ်တို့နှင့်ဆိုင်သည်” ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသော ကြွေးကြော်သံများကို ကရင် ဘာသာဖြင့် ကြွေးကြော်ခဲ့ကြသည်။

ကရင်အမျိုးသမီးအား သတ်ဖြတ်ခဲ့သော တပ်သား ၂ ဦး ကို ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး တပ်မတော်က ၎င်းတို့ ကို ပြင်းထန်စွာ အရေးယူသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း တပ်မတော်သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေး အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ စစ်ဘက် တရားရုံးဖြင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်နေပြီး အရေးယူမှုများကို ထိရောက်စွာနှင့် ပွင့်လင်း မြင်သာစွာ ဆောင်ရွက် သွားမည် ဟု သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

“တပ်မတော်က စစ်တရားရုံးနဲ့ စစ်ဆေးနေပြီ။ စစ်ဆေးနေတာ နှစ်ရက်လောက် ရှိပြီ။ သူ့ကို စွဲထားတဲ့ အမှုတွေကတော့ လူသတ်မှု၊ စစ်ပြေးမှု၊ မူးယစ်မှု၊ လက်နက်မှု အဲဒီ အမှု ၄ မှုနဲ့ စွဲထားတာ ဖြစ်တယ်။ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူသွားမှာ ဖြစ်တယ်” ဟု ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ဇူလိုင် ၂၈ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

အဆိုပါ အမှုသည် စစ်မှုထမ်းချိန်၌ ကျူးလွန်သော အမှုဖြစ်၍ စစ်တရားရုံးဖြင့်သာ စစ်ဆေးမည် ဖြစ်သော်လည်း ပြစ်ဒဏ်ကို လျှော့ပေါ့ ချမှတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

“အရေးယူတာကတော့ စစ်ပြေးမှုတို့ ဘာတို့ကတော့ တပ်မတော် အက်ဥပဒေအရ အရေးယူတာပေါ့။ လက်နက်မှုတို့၊ လူ သတ်မှုတို့ကတော့ ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ် ပြဋ္ဌာန်းချက်မှာ ပါပြီးသားပဲ။ လူသတ်မှုဆိုရင် ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၃၀၂ အရပဲ အရေးယူရ မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြစ်ဒဏ်တွေကတော့ ရာဇသတ်ကြီးတွေမှာ ပါတဲ့ ပြစ်ဒဏ်တွေထက် လျော့စရာ မရှိပါဘူး” ဟု ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုသည်။

တပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြစ်မှုဖြစ်ပွားရခြင်းမှာ တပ်မတော်သား၏ ပုဂ္ဂလိကဆိုင်ရာ ကျူးလွန်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်မတော် အနေဖြင့် အလားတူ ဖြစ်ရပ်များ မဖြစ်ပွားရန် စစ်စည်းကမ်းပိုင်း ဆိုင်ရာ ပိုမိုတင်းကြပ်မှုများ ပြုလုပ်၍ စစ်သည်များ တိကျစွာ လိုက်နာရန် ဆောင်ရွက်သွားမည် ဟု ပြောသည်။

ထို့ပြင် တပ်စခန်းများသည် လုံခြုံရေးအရ ထားရှိသည့် စခန်းများ ဖြစ်သည့်အတွက် ပြောင်းရွေ့နိုင်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ တပ် စခန်းများ ရုပ်သိမ်းရန် ဆန္ဒပြခြင်းမှာ နောက်ကွယ်မှ သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုများ ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောဆိုသည်။

ဆန္ဒပြရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သူ တဦးဖြစ်သည့် ကမမောင်းမြို့နယ် ကတိုင်ထိ ကျေးရွာမှ ဒေသခံ စောဘီကမူ တပ်မတော်က ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများကို စစ်ဆေး၍ ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူမည်ဆိုသော်လည်း တပ်မတော် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေး အဖွဲ့၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် မတော်တဆ သေနတ်မှန်သည့် ပုံစံ ရေးသားထားခြင်းကြောင့် မြေပြင် အခြေအနေနှင့် ကွဲလွဲမှုများ ရှိနေ၍ စိတ်ချယုံကြည်နိုင်ခြင်း မရှိဟု ဆိုသည်။

“ကျနော့်အမြင်ကတော့ အပြောတမျိုး အလုပ်တမျိုး ဖြစ်နေတဲ့အတွက် စိတ်ချယုံကြည်မှု မရှိဘူး။ သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးမှာ ပြောထားတာတွေကလည်း ကျနော်တို့ ပြည်သူအတွက် မဟုတ်မမှန်ဘူးပေါ့။ သေနတ်ထုတ်တာကနေ မတော် တဆ ဖြစ်တယ်တို့ ဘာတို့လေ” ဟု ၎င်း၏ အမြင်ကို ပြောသည်။

ကရင်ငြိမ်းချမ်းရေးအထောက်အကူပြုကွန်ယက် (KPSN) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နော်ဝါးခူရှီး ကလည်း တပ်မတော် အနေဖြင့် ၎င်း၏ အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှုတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို အမှန်တကယ် ပြသရန် လိုကြောင်း ပြောသည်။

“ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ဘာမှ မရှိဘူး။ သူတို့ (တပ်မတော်) က အမြဲပြောတာပဲ။ စုံစမ်းစစ်ဆေးမယ်လို့ ပြောပေမယ့် အရင် ဖြစ်ရပ်တွေ နဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘာမှမကြားရသေးဘူး” ဟု ၎င်းက တပ်မတော်တပ်ဖွဲ့များ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သားများ သေဆုံးခဲ့ရသည့် အဖြစ်အပျက်များကို ရည်ညွှန်း၍ ပြောသည်။

ဇန်နဝါရီလ ၂ ရက်နေ့ မှ ဇူလိုင် ၁၆ အတွင်းတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်၏ တပ်ရင်း ၅ ရင်းခု လက်အောက် တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသော စစ်သားများ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဝါသိုးခို၊ ဝါးသိုးထာနှင့် ပိုလိုထာ ကျေးရွာများမှ အရပ်သား ၅ ဦး သေဆုံးရသည်ဟု ဆန္ဒပြသူများက ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့သည်။

KPSN ၏ မှတ်တမ်းများအရ စစ်ဆင်ရေး ကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ် အမှတ် (၈) လက်အောက်ခံ ခမရ (၄၀၅) မှ တပ်သားများ က ဇွန်လ ၂ ရက်နေ့တွင် ဝါသိုးထာရွာသား တဦးကို ပစ်သတ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မေလ ၉ ရက်နေ့တွင် ခမရ (၄၁၀) မှ တပ်သားများက ကူးဆိပ်ကျေးရွာမှ ရွာသား ၁ ဦးကို ပစ်ခတ် သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ထို တပ်ရင်းမှပင် မေလ ၇ ရက်တွင် ဝါသိုးခိုကျေးရွာ အတွင်းသို့ လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြသည်။ မတ်လ ၅ ရက်နေ့တွင် မယ်ဝေ ရွာလမ်းပေါ်တွင် တပ်မတော် ၏ ခမရ (၃၃၈) မှ တပ်သားများက ကရင်သစ်တောဌာန (KNU ၏ သစ်တောရေးရာ ဌာန) ဝန်ထမ်း ၁ ဦးကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခဲ့ပြီး၊ ဇန်နဝါရီလ အစောပိုင်းတွင်လည်း ဝါသိုးခို ရွာသား ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ ရသည်မှာ ခမရ(၄၀၈) မှ တပ်သားများက ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ဆန္ဒပြသူများက အဆိုပါသတ်ဖြတ်မှုများနှင့် ကျေးရွာများအတွင်းသို့ လက်နက်ကြီး ကျရောက်မှုများကို “ကျွန်ုပ်တို့ လက်မခံနိုင်” ဟု ထုတ်ဖော်ပြောဆိုကာ ထိုဖြစ်ရပ်များအတွက် တရားမျှတမှုရရှိရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ်မှစ၍ မြန်မာ့တပ်မတော်က ဖာပွန်ခရိုင်တွင် လမ်းဖောက်လုပ်ခြင်းကြောင့် တပ်မတော် နှင့် ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) ကြားတွင် တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ထိုဒေသသည် KNU တပ်မဟာ ၅ ၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်တွင်ရှိပြီး ယခင်နှစ်ကတည်းက စစ်ရေးအရ တင်းမာမှုများကို ပုံမှန် မြင်တွေ့နေရသည်။

KNU သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် (NCA) ကို လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့သော်လည်း တပ်မတော် နှင့် KNU တပ်ဖွဲ့များ အနေဖြင့် နယ်မြေအငြင်းပွားမှုများနှင့် ပတ်သက်သော ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်သည်။

(နေပြည်တော်မှ သတင်းထောက် ကျော်မျိုး ပူးပေါင်းရေးသားသည်။)

ဧရာဝတီသတင်း