မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ အထူးသဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်က ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်တွေအပေါ် မြန်မာစစ်တပ်က လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တာကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂ အချက်အလက်ရှာဖွေရေးအဖွဲ့ FFM က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖေါ်ပြလိုက်ပါတယ်။ သြဂုတ်လ(၂၂) ရက်နေ့က နယူးယောက်မြို့ ကုလသဂ္ဂဌာနချုပ်မှာ ပြုလုပ်တဲ့ အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ပွဲမှာ FFM အဖွဲ့ဝင် Coomaraswamy က အဲဒီလို ပြောကြားလိုက်တာပါ။
အပြည့်အစုံကိုတော့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြပါမယ်။
မြန်မာစစ်တပ်ဟာ လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေကို ခြိမ်းခြောက် အပြစ်ပေးတာ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်စော်ကားတာနဲ့ ကျားမ မခွဲခြားပဲ ကျူးလွန်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှု အားလုံးကို ရပ်တန့်ဖို့လိုပြီလို့ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အချက်အလက် ရှာဖွေရေးအဖွဲ့ FFM ရဲ့ အစီရင်ခံစာ အစမှာတောင်းဆို လိုက်တာပါ။
မြန်မာစစ်တပ်ဟာ ရက်စက်တဲ့ နည်းဗျူဟာတွေကို ကချင်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်တွေမှာ ဆက်လက်အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၇ ရခိုင်ပြည်နယ်က နယ်မြေရှင်း လင်းရေး ဖြစ်စဉ်အတွင်း စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေဟာ ပြင်းထန်လွန်းပြီး ဒီလိုလုပ်ဆောင်ချက်တွေက ရိုဟင်ဂျာတွေကို မျိုးဖြုတ်လိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ပြသနေရာရောက်ကြောင်း FFM အစီရင်ခံစာမှာ စွပ်စွဲ ထောက်ပြထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂နှစ်အတွင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ စိတ်ပျက်ဖွယ်ရာ ဆိုးဝါးတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို အဓိကကျူးလွန်ခဲ့တာက မြန်မာ့တပ်မတော်သာ ဖြစ်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ အချက်အလက် ရှာဖွေရေးအဖွဲ့ဝင် Ms. Radhika Coomaraswamy က ကြာသပတေးနေ့ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်မှာ ပြုလုပ်တဲ့ အစီရင်ခံစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။
“ ကျမတို့ အခုထောက်ပြနေတဲ့ အခြေခံ အကြောင်းအချက်တွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂နှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖေါက်မှုတွေ ဖြစ်ပြီး၊ ဒီဖြစ်ရပ်အတွက် အဓိက တာဝန်ရှိတာကတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဖြစ်ရပ်တွေဟာ အရပ်သားအစိုးရ ဒါမှမဟုတ် အရပ်သား အဖွဲ့အစည်းတွေက ကျူးလွန်တာမျိုးမဟုတ်ပဲ မြန်မာစစ်တပ်က ကျူးလွန်ခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ စစ်တပ်ဟာ ဝမ်းနည်းစိတ်ပျက်ဖွယ်ရာ နည်းဗျူဟာတွေ သုံးခဲ့ပြီး ဒေသခံပြည်သူလူထုကို ခြိမ်းခြောက် အပြစ်ပေးတာလုပ်ဖို့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ခွင့်ပြုခဲ့တာကို ကျမတို့လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။ ”
ဒါ့အပြင် ကချင်၊ ရှမ်းနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တွေက လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွေဟာ လူမျိုးတုံး ဖယ်ရှားမှု ကျူးလွန်ရာ ရောက်တယ်လို့တောင် ပြောနိုင်ကြောင်း Coomaraswamy က ထောက်ပြပါတယ်။
“ ခြိမ်းခြောက်တဲ့နေရာမှာ အသုံးပြုတဲ့ လက်နက်တခုက လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုဟာ ကချင်၊ ရှမ်းနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ဒေသတချို့မှာ ဖြစ်ပွားနေတာပါ။ ဒါကြောင့်မို့ ကျမတို့ အစီရင်ခံစာမှာ ထောက်ပြ တာက ရခိုင်ပြည်နယ်မှာဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရက်စက်တဲ့အကြမ်းဖက်မှု အတိုင်းအတာဟာ ကြီးမားလွန်းတဲ့အတွက် လူမျိုးတုံး ဖယ်ရှားမှုအဖြစ် ကျူးလွန်ရာ ရောက်တယ်လို့တောင် ပြောလို့ရပါတယ်။ ဒီအစီရင်ခံစာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အစီရင်ခံစာမှာ ဖေါ်ပြခဲ့တဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုတွေအပြင် နောက်ထပ် အလားတူ အချက်လက် အသစ်တွေကိုလည်း ဖေါ်ပြထားပါတယ်။ ကျမတို့ အစီရင်ခံစာအတွက် လေ့လာတဲ့အထဲမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျွန်ပြုမှု၊ နောက်တခါ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လူတွေသိပ်မသိကြတဲ့ အမျိုးသားတွေနဲ့ ယောက်ျားလေးတွေ လိင်ဆက်ဆံ ခံရတဲ့ကိစ္စ၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အုပ်စုတွေ ကျူးလွန်တဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ၊ အကြမ်းဖက်မှု တွေကိုလည်း လေ့လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လိင်အကြမ်းဖက်ခံရမှု ဖြစ်လာရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေနဲ့အတူ လိင်အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ကျားမခွဲခြား ဆက်ဆံခံရမှု ဆက်စပ်နေပုံတွေကိုပါ ကျမတို့ လေ့လာခဲ့ပါတယ်။ ”
မနှစ်တုန်းက စာမျက်နှာ ၄၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ FFM အဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာဟာ ရိုဟင်ဂျာအများစုနဲ့ ကချင်၊ ရှမ်းဒေသက အကြမ်းဖက်ခံရသူ (၈၀၀)ကျော်ကို မေးမြန်း ပြုစုခဲ့တဲ့ အစီရင်ခံစာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာအစိုးရကတော့ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို လက်ခံခြင်း မရှိသလို၊ FFM အဖွဲ့ကိုလည်း မြန်မာပြည်တွင်း ဝင်ရောက်လေ့လာခွင့် ပိတ်ထားတာပါ။
တဖက်မှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြဌာန်းကျင့်သုံးနေတဲ ဥပဒေတချို့ဟာ အကြမ်းဖက်မှုကို ပိုအားပေးသလို ဖြစ်နေကြောင်းလည်း FFM အဖွဲ့ဝင် Coomaraswamy က ပြောပါတယ်။ သူတို့ လေ့လာချက်အရ ငြိမ်းချမ်းနေတဲ့ ကာလတွေမှာတောင် မြန်မာ့လူမှုအဖွဲ့အစည်းမှာ ကျင့်သုံးနေတဲ့ ဥပဒေတွေဟာ စစ်ဖြစ်တဲ့ ဒေသတွေက အမျိုးသမီးတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပိုဆိုးအောင် အားပေးရာရောက်တယ်လို့လည်း ထောက်ပြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဟာ အသားအရောင် ခွဲခြားဆက်ဆံတဲ့ အခြေအနေမျိုးတောင် ဖြစ်နေကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
FFM အဖွဲ့က တိုင်းရင်းသားဒေသက လိင်အကြမ်းဖက်မှုတွေ လေ့လာရာမှာ အရင် အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်တုန်းက မူဘောင်ချမှတ်ထားတာကို ဆက်လက် ကိုင်စွဲထားပြီး၊ နောက်ဆုံး လေ့လာချက်အရ အခြေနေတွေ ပိုမိုနက်ရှိုင်းတာကို တင်ပြဖို့ကြိုးစားထားကြောင်း ဒါကြောင့် အခုအစီရင်ခံစာအရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူမျိုးပျောက်ကွယ်အောင် စစ်တပ်က လုပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကို စွပ်စွဲထားကြောင်း Coomaraswamy က ပြောပါတယ်။ FFM အဖွဲ့ဟာ သူတို့ရဲ့လေ့လာ တွေ့ရှိချက် အပြီးသတ်အစီရင်ခံစာကို ရှေ့လ စက်တင်ဘာကျရင် ကုလလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှာ တင်သွင်းမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ FFM အဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာဟာ နိုင်ငံရေးအရ ဖိအားပေးဖို့ ချိန်ကိုက်ထုတ်ပြန် ခြင်းမျိုးသာဖြစ်ပြီး၊ မြန်မာအစိုးရက ပြဿနာတွေပြေလည်အောင် ကြိုးပမ်းလုပ်ဆောက်ချက်တွေကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးဟောက်ဒိုစွမ်းက တုံ့ပြန် ပြောဆို လိုက်ပါတယ်။
“ဒီလိုနည်းနဲ့က ကျနော်တို့ အဖြေမရနိုင်ဘူးပေါ့ဗျာ။ အဖြေဆိုတာကတော့ ကောင်းအောင် ကျနော်တို့ လုပ်နေတာတွေ ကျနော်တို့ ရည်မှန်းချက်နဲ့ ဒီလိုကိစ္စတွေ အကြမ်းဖက်မှုတွေ မတရားလုပ်နေတာတွေ မရှိအောင် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ ။ ရှိတဲ့လူတွေကို လည်း အရေးယူဆောင်ရွက်မှုရှိအောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတဲ့ ကျနော်တို့ရဲ ကောင်းမွန်တဲ့ ကြိုးစားမှုလုပ်ငန်း တွေအစီအစဉ်တွေကတော့ ဒီလိုပုံစံနဲ့တော့ ကျနော်တို့ ဘာမှ ကောင်းကျိုးတော့ရမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဖိအားပေးတဲ့ဟာ ကတော့ အဓိကတော့ နိုင်ငံရေးဖိအားပေးတာ အဓိကပါပဲ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုဆိုရင် ပြန်လည်လက်ခံရေးကိစ္စ ကျနော်တို့ အခုလုပ်နေတဲ့အချိန်မှာ ချိန်ကိုက်ပြီးတော့ ဒါတွေလုပ်တယ်။”
မြန်မာအစိုးရကတော့ FFM စတင်ဖွဲ့စည်း ခဲ့စဉ်ကတည်းက လက်မခံသလို၊ အဲဒီအဖွဲ့ဟာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ထက် ပိုပြီး ကျော်လွန်လုပ်ဆောင်တဲ့ အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာကြောင့် မြန်မာဘက်က အသိအမှတ်မပြုကြောင်း၊ ရခိုင်ပြဿနာပြေလည်ရေးမှာ လွတ်လပ်တဲ့ ရခိုင်စုံစမ်းရေးကော်မရှင် ဖွဲ့ထားသလို အခြားနည်းလမ်းတွေနဲ့ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း သံအမတ်ကြီး ဦးဟောက်ဒိုစွမ်းက ပြောသွားပါတယ်။
